معرفی مسجد چاملیجا استانبول | بزرگترین مسجد ترکیه
۱۴۰۰/۰۶/۰۴القابی مانند بزرگترین، بهترین، قدیمی‌ترین و نظایر این‌ها در مورد بناها و مکان‌های گردشگری به برانگیختن حس کنجکاوی و تخیل آدمی درباره مکانی خاص کمک می‌کند. بزرگترین، لقبی است که در این متن به ما کمک خواهد کرد تا مسجد چاملیجا استانبول را بهتر بشناسیم. مسجد چاملیجا یک مسجد تازه تأسیس در منطقه آسیایی شهر استانبول است. به همین خاطر ممکن است در سفرها از لیست مکان‌هایی که می‌توانید بازدید کنید جا بماند. در این سفر مجازی فاینداتور با معرفی این مسجد همراه ما باشید.
بام استانبول
برای شناخت مسجد چاملیجا ابتدا بهتر است مکان احداث این مسجد را بشناسیم. مکانی که اسم خود را نیز با مسجد شریک شده است. تپه‌های چاملیجا در استانبول، محل قرارگیری مسجد چاملیجا است. این تپه‌ها در قسمت آسیایی شهر استانبول واقع‌شده‌اند و به بام استانبول معروف‌اند. ارتفاع تپه چاملیجا چیزی بیش از 250 متر از سطح دریا است؛ همین ارتفاع زیاد سبب شده تا اگر به این مکان بیایید چشم‌اندازی طبیعی نسبت به جاذبه‌های اطراف مانند تنگه بسفر داشته باشید. این مزیتی است برای عکاسانی که می‌خواهند از بندرگاه و پهلوگیری کشتی‌ها عکاسی کنند.چاملیجا به معنی سروستان است. در گذشته تعداد زیادی درخت کاج در این منطقه وجود داشت و گفته می‌شود شمار آن‌ها به‌قدری زیاد بود که حتی مانع رسیدن نور خورشید به سطح زمین می‌شده است. این جنگل کاج حاصل زحمات مهاجران اولیه استانبول بود و در دوره روم باستان و بیزانس خودنمایی می‌کرده است. تا جایی که پادشاهان عثمانی این قسمت را به‌عنوان تفرج‌گاه تابستانی برمی‌گزیدند.
بزرگترین مسجد استانبول
مسجد چاملیجا بزرگترین مسجد استانبول است. این مسجد ظرفیت پذیرش 63 هزار نمازگزار را در آن‌واحد دارد. مساحت مسجد به 17 هزار مترمربع می‌رسد و ساخت و افتتاح این مسجد به دستور رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه انجام شد. چاملیجا در تاریخ 3 می 2019 با برپایی نماز جمعه به دست رئیس‌جمهور افتتاح شد. در این مراسم مقامات کشورهای مختلفی ازجمله یونان، آلبانی، سنگال، قزاقستان، آذربایجان، ازبکستان، فلسطین قطر و ایران حضور داشتند. ساخت این مسجد 6 سال طول کشید و هزینه‌ی زیادی را بر روی دست سازندگان گذاشت. ساخت این مسجد مخالفان زیادی داشت. چراکه این مسجد در منطقه گردشگری استانبول واقع نشده است و اساساً محل برپایی آن یعنی محله چاملیجا محله مرفه نشینی نیست. فارغ از همه انتقادات نسبت به ساخت مسجد چاملیجا، شکوه و عظمت آن به‌عنوان یک نماد اسلامی نشان می‌دهد که ترکیه تا چه میزان به صنعت گردشگری خود اهمیت می‌دهد و می‌خواهد آن را در تمام مناطق گسترش دهد.
چاملیجا پایگاه فرهنگی ترکیه
در دین اسلام مسجد تنها یک محل برای عبادت خدا نیست. بلکه یک پایگاه فرهنگی محسوب می‌شود و همین نکته است که ارزش آن را در نزد مسلمان ها بالا می‌برد. مسجد چاملیجا یا مسجد اردوغان نیز بر این مطلب صحه می‌گذارد. این مسجد با داشتن بخش‌هایی مانند موزه، کتابخانه، سالن کنفرانس و نمایشگاه هنری نشان می‌دهد که طراحان و سازندگان این اثر از وجه فرهنگی مسجد غافل نبوده‌اند. گذشت زمان تنها عاملی است که مؤثر بودن این بنا را برای آیندگان نمایان خواهد کرد.
معماری مسجد جدید استانبول
سبک ساخت مسجد چاملیجا نئوکلاسیک است. نئوکلاسیک درواقع ترکیبی از المان‌های مدرن به همراه سبک کلاسیک است. با این تعریف می‌توانیم بفهمیم که معماران این مجموعه از سبک عثمانی و سلجوقی همراه با ویژگی‌های مدرن استفاده کرده‌اند تا هم تاریخ کشور خود را نمایان کنند و هم از جامعه مدرن دور نباشند. با یک نگاه گذرا می‌توانید متوجه شوید که ساخت این بنا تا چه حد متأثر از معماری دوره عثمانی است. استفاده متعدد از گنبدها و بنا شدن بر روی بلندی به‌خوبی این مطلب را آشکار می‌سازد.احداث این بنا بر روی تپه‌های چاملیجا به فرهنگ عثمانی برمی‌گردد. عثمان‌ها بناهای خود را بر بلندی بر پا می‌کردند تا از این طریق تسلط کافی به شهر داشته باشند. بدین ترتیب همین فرهنگ عاملی شد تا محل برپایی این مسجد نیز یک بلندی باشد. آن‌هم بلندترین نقطه شهر استانبول یعنی تپه چاملیجا. شاخصه‌های معماری مسجد جامع چاملیجا را می‌توان این‌طور خلاصه کرد. یک حجم عظیم سفیدرنگ است متشکل از گنبدها و نیم گنبدهای متعدد و شش مناره که عظمت مسجد را بیشتر به رخ می‌کشد. چهار مناره با ارتفاع 107 متر و دو مناره دیگر با ارتفاع 90 متر دارند. گنبد اصلی 72 متر ارتفاع دارد و نقطه عطف معماری مسجد است. در ابتدای مسجد حیاط بزرگ آن خودنمایی می‌کند و در وسط آن یک آبخوری به چشم می‌خورد. رواق‌هایی که به سبک عثمانی ساخته و تزیین‌شده‌اند نیز در این بخش در نوع خود جالب‌اند.
نمادگرایی در مسجد جدید استانبول
طراحان مسجد جدید استانبول سعی کرده‌اند به‌جز استفاده از پیشینه تاریخی خود یعنی معماری عثمانی و سلجوقی از مفاهیم در طراحی نیز بهره ببرند. گنجاندن مفهوم در طراحی بنا می‌تواند یک راهکار مناسب برای انتقال مفاهیم به نسل‌های بعد باشد و پایه‌های اعتقادی و فرهنگی را بیش ازآنچه که هست تقویت و ماندگار سازد و این کار در مسجد چاملیجا به‌خوبی انجام‌شده است. طراحی و ساخت شش مناره برای مسجد نشات گرفته از اعتقادات اصلی مسلمانان ترکیه است. این شش اعتقاد شامل وحدانیت پروردگار، اعتقاد به فرشتگان و کتب الهی، پیامبران، معاد و مشیت خداوندی است. انتخاب سبک عثمانی سلجوقی نیز یادآور تاریخ نبردهای ترک‌ها است. زمانی که آن‌ها به پادشاهی آلپ ارسلان در جنگ با امپراتوری روم سربلند بیرون آمدند. ارتفاع 72 متری گنبد نیز نشان از تنوع ملت‌ها و 72 ملتی است که در کشور ترکیه با آرامش و صلح در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. تعداد اسما الهی نوشته‌شده نیز 16 عدد است که مطابق با 16 استان ترکیه است.
فضای داخلی مسجد جدید استانبول
فضای داخلی مسجد چاملیجا بیشتر متأثر از گنبد اصلی است که در مرکز قرار دارد و لوستری مشابه به لوستر موزه ایا صوفیه برای آن تعبیه‌شده است؛ در مرکز گنبد نام الله می‌درخشد و اسمای الهی اطراف آن را پرکرده و زینت بخشیده‌اند. کف مسجد مفروش به فرش بزرگی است که ابهت فضا را بیشتر می‌کند. سنگ و کاشی آبی‌رنگ کارشده در قسمت محراب و منبر نمادی است که اسلام را در ذهن یادآور می‌شود.نیم‌طبقه‌ها برای حضور بانوان ساخته‌شده‌اند و با بالا رفتن از پله‌ها یا استفاده از آسانسور به‌راحتی می‌توان به آنجا رسید. هنگامی که وقت برپایی نماز می‌رسد از بانوان خواسته می‌شود که به جایگاه خود بروند. استفاده از شیشه‌های رنگی و گچ‌بری‌های زیبا باعث می‌شود تا با تابیدن نور به داخل مسجد چاملیجا فضا معنوی‌تر جلوه کند و برای عکاسی نیز قاب‌های منحصربه‌فردی مهیا شود.
فضاهای دیگر مسجد چاملیجا در استانبول
به‌جز بنای اصلی مسجد فضاهای الحاقی مانند موزه، پارکینگ زیرزمینی، گالری هنری، بخش مراقبت از کودکان و سالن همایش نیز وجود دارد. موزه به متراژ 11 هزار متر و گالری هنری به متراژ 3500 متر و کتابخانه به مساحت 3000 متر هرکدام بخشی ویژه محسوب می‌شوند؛ هم‌چنین پارکینگ مجموعه نیز می‌تواند 3500 وسیله نقلیه را در خود جای دهد. سالن همایش‌ها نیز می‌تواند میزبان بیش از 1000 نفر برای هر کنفرانس باشد. این مسجد دارای وزوخانه مجللی هم هست که پیشنهاد می کنم از آن دیدن کنید چون تجربه جالبی خواهد بود.
بانوان در طراحی بزرگترین مسجد استانبول
نکته قابل‌تأمل در مورد طراحی مسجد جامع چاملیجا انتخاب دو معمار زن به نام‌های بهار میزراق و خیریه گول توتی است. سپردن طراحی پروژه‌ای با این وسعت که بعدها دستاورد طیب اردوغان خوانده خواهد شد؛ نشان می‌دهد که دولت ترکیه سعی می‌کند از هنر بانوان استفاده کرده و به آنان اهمیت دهد. این دو بانو نیز به زیبایی تمام دانش خود در طراحی را به کار گرفتند. معماران تصمیم داشتند مسجدی زنانه ایجاد کنند که از تبعیض به معنای مثبت آن برای زنان استفاده می‌کند. برنامه‌ریزی فضای مسجد طوری انجام شد که فضایی جداگانه برای وضو برای زنان، آسانسور جداگانه برای رسیدن به فضای برپایی نماز و ارتباط با بخش مراقبت از کودک وجود داشته باشد. بخش کودک دارای یک منطقه بازی و یک پارکینگ است. هم‌چنین فضایی مجزا برای مراسم دعای بانوان در سالن مرکزی مسجد واقع‌شده که 600 نفر را در خود جای می‌دهد.
مسجد جدید استانبول در شب
رنگ سفید مسجد چاملیجا و نورپردازی دقیق آن باعث شده تا بنا در شب هم جذاب باشد. لامپ ها بر روی گنبدها، مناره‌ها، دروازه‌های ورود و... جاگذاری شده‌اند. با غروب آفتاب و روشن شدن آن‌ها بنا خود را نمایان می‌کند و فضایی رؤیایی به وجود می‌آورد. نورها متناسب با دید انسان است و موجب خیرگی چشم نمی‌شود و برای عکاسان محیط زیبایی را فراهم می‌کند.
ضد زلزله بودن مسجد چاملیجا
مسجد چاملیجا با در نظر گرفتن تمام استانداردها و با رعایت کامل اصول ایمنی ساخته‌شده است. سازندگان می‌گویند این بنا می‌تواند در مواقع بحرانی مانند زلزله مکان مناسبی برای اسکان مردم باشد. از طرفی فضای بزرگ این مجموعه پتانسیل بنا را برای استفاده در چنین مواردی بالا می‌برد. سازندگان گنجایش مسجد جامع چاملیجا در مواقع بحرانی را چیزی حدود 100 هزار نفر تخمین زده‌اند.
بازدیدکنندگان مسجد چاملیجا
دو گروه از مردم از مسجد چاملیجا بازدید می‌کنند. یکی گردشگرانی که تنها قصد بازدید دارند و توریست هستند و دیگری نمازگزارانی که برای انجام فرایض دینی و عبادت به مسجد می‌روند؛ به همین خاطر در روزهای شلوغ (که یکی از آن‌ها روز افتتاحیه بوده است) ممکن است این دو گروه ناخواسته مزاحم کار یکدیگر شوند. چراکه توریست‌ها تمایل دارند از تمامی قسمت‌ها به‌ویژه محراب و منبر دیدن کنند و نمازگزاران هم می‌خواهند به عبادتشان بپردازند؛ بنابراین مسئولان با گذاشتن صفحه‌نمایش میان این دو توانسته‌اند مشکل را حل کنند.یکی از دلایلی که توریست ها را به سوی این مسجد می کشاند رایگان بودن ورود به آن و معماری جذاب مسجد است اما توصیه می کنیم که در حین بازدید مزاحم عبادت کننده ها نشوید تا رایگان بودن بازدید از این بنا ادامه داشته باشد.
دیدنی های اطراف مسجد چاملیجا
به احتمال زیاد دیدن مسجد و بازدید از تمامی بخش‌ها آن‌قدر طول خواهد کشید که دیگر وقتی برای سر زدن به‌جای دیگری نمی‌ماند؛ اما خود تپه‌ها جاذبه خوبی برای گردش هستند. بعد از دیدن مسجد می‌توانید به محیط سرسبز و پر از گل تپه بزرگ چاملیجا بروید. دیدن این طبیعت زیبا در بهار و پرواز پرندگان می‌تواند لذت‌بخش باشد. هم‌چنین دسترسی آسان به رستوران و کافه‌های متنوع در این قسمت باعث می‌شود برای استراحت سری به خوراکی فروشی های محلی هم بزنید.
انتقاد از ساخت مسجد جامع چاملیجای استانبول
هر کاری که پسوند "ترین" را به خود بگیرد حاشیه‌هایی نیز دارد. مطرح‌شدن شروع پروژه‌ای به‌عنوان بزرگترین مسجد استانبول که از همه جای شهر قابل‌مشاهده باشد خود به‌اندازه کافی حاشیه‌ساز بود. این که مسجد به دستور رئیس‌جمهور ترکیه ساخته شد نیز حاشیه‌ها را پررنگ‌تر کرد. مخالفت‌ها با طیب اردوغان بر سر هزینه‌های هنگفتی بود که ساخت مسجد برجای می‌گذاشت. منتقدان معتقد بودند که صرف کردن چیزی حدود 100 میلیون دلار برای مسجدی که در منطقه نسبتاً خلوتی واقع خواهد شد، چیزی بیشتر از هدر دادن پول نصیب کشور ترکیه نمی‌کند. حاشیه‌ها بعد از اتمام ساخت مسجد چاملیجا ادامه داشت. هیچ نام مذهبی برای این مسجد انتخاب نشد و تنها به نسبت دادن نام تپه‌های چاملیجا به مسجد اکتفا کردند. از این‌رو عده‌ای معتقدند که رئیس‌جمهور ترکیه این کار را به‌عمد انجام داد تا آیندگان مسجد جامع چاملیجا را مسجد اردوغان بخوانند و آن را یکی از بزرگترین دستاوردهای او بدانند؛ اما باوجود تمام حاشیه‌ها و هزینه‌ها و شش سال وقتی‌که این پروژه از ترک‌ها گرفت، حالا می‌توان آن را یکی از نمادهای بخش آسیایی شهر استانبول و هم‌چنین مهم‌ترین نماد مسلمانان استانبول در نظر گرفت که هم وظیفه معنوی خود را انجام می‌دهد و هم به جذب گردشگر و چرخه اقتصاد کمک می‌کند.
آدرس مسجد جدید استانبول
برای رسیدن به مسجد چاملیجا می‌توانید میدان تقسیم را مبدأ خوبی در نظر بگیرید. از میدان تقسیم تا مسجد چاملیجا چیزی حدود 7 کیلومتر فاصله است. شما باید از روی پل بسفر عبور کنید و به محله اسکودار بروید. در محله اسکودار تپه‌های چاملیجا خودنمایی می‌کنند؛ بنابراین مسجد نیز خودش را به شما نشان می‌دهد. هم‌چنین می‌توانید با اتوبوس F14 به این مسجد زیبا برسید و در مسیر نیز منظره‌ای متفاوت بندر بسفر را تماشا کنید. خیابان مسجد Ferah فراح نام دارد. توجه داشته باشید که تپه های چاملیجا به دو تپه کوچک و بزرگ تقسیم می شود که مسجد در تپه کوچک واقع شده است.دسترسی به مسجد جدید استانبول با مترو
اگر دوباره مبدأ را میدان تقسیم در نظر بگیریم، شما می‌توانید از ایستگاه متروی تقسیم به سمت ایستگاه حاجی عثمان بروید و پس از سه ایستگاه در ایستگاه گایرت تپه از قطار پیاده شوید. پس‌ازآن با اتوبوس به ایستگاه کوپرولو کاوشاک بروید که حدود 5 دقیقه طول می‌کشد. در این ایستگاه مجدداً سوار اتوبوس شده و با استفاده از خط 522 عالمدا به سه ایستگاه بعد یعنی ایستگاه کیسیکلی بروید. حالا تپه‌ها دیده می‌شوند که می‌توانید ادامه مسیر را پیاده یا با تاکسی طی کنید. البته اگر بالا رفتن از سربالایی برایتان سخت است بهتر است با تاکسی طی مسیر کنید.نقشه استانبول
سخن فاینداتور
لطفا نظر، انتقادات و تجربیات خود را در رابطه با مسجد جدید استانبول با ما در میان بگذارید.
دوست فاینداتور، نظر شما با موفقیت ثبت شد.
(پس از تایید، نمایش داده می شود.)