هالووین

فلسفه جشن هالووین

هالووین halloween که با نام آلهالووین Allhalloween نیز شناخته می شود یکی از جشن هایی ست که در برخی از کشورها هر سال در تاریخ 31 اکتبر توسط مسیحیان غربی برگزار می شود. در واقع آغاز آن را می توان در دوران بت پرستی از قبایل سلتیک یا سلتی Celtic ایرلند به حساب آورد. آنها معتقد بودند که مرز میان جهان زندگان و مردگان قبل از شروع سال جدید محو می شود و ارواح شیاطین به میان زنده ها می آید و نفرین می کنند تا کشاورزان در زمستان بمیرند. مردم برای دفع اثر این نفرین ها و گیج و سردرگم کردن ارواح به پوشیدن لباس هایی مانند ارواح، اشباح و غول های افسانه ای پرداختند. در سال های ۱۸۴۵ تا ۱۸۵۲ میلادی که قحطی بزرگ ایرلند یا قحطی سیب‌ زمینی رخ داد مردم برای نجات جان خود به آمریکا، کانادا، بریتانیا و ... فرار و مهاجرت کردند و رسم هالووین را با خود به کشورهای دیگر بردند. گفته می شود که این جشن در قرون وسطی نیز برپا می شد اما هدف از آن شکرگزاری برای دروی محصولات بوده است. این جشن یادواره ای از مردگان است که در زمان باستان با نام سوون Samhain از آن یاد می کردند. از جشن سوون با القابی چون جشن مردگان و روز ارواح نیز یاد می شود. در گذشته جشن هالووین بیشتر شامل روشن کردن آتش و بازی و شادی در اطراف آتش بود اما به مرور زمان و با پیشرفته شدن شهرها، هالووین جلوه ای فانتزی تر به خود گرفت و رفته رفته به شکل امروزی در آمد به طوری که در کنار کاستوم های سنتی از کاستوم های شخصیت های داستانی و قهرمانان نیز استفاده شد. با این اوصاف هدف از برگزاری هالووین زنده نگه داشتن یاد مردگان است. 

تاریخچه هالووین

یک منبع خاص و یکپارچه برای تاریخچه هالووین معرفی نمی شود اما اسناد و شواهد مختلف نشان داده اند که در دوران باستان نیز وقتی سوون گرامی داشته می شد، شرکت کنندگان در آن لباس های مخصوصی به تن می کردند که کاستوم های امروزی نیز پیشرفته شده‌ی همان لباس ها هستند. امروزه قدمت هالووین را 2000 سال می دانند. در قرن هجدهم میلادی پاپ گرگوری سوم تاریخ 1 نوامبر (10 آبان ماه) را به عنوان روزی برای احترام و بزرگداشت به قدیسان مشخص کرد که پس از مدتی نام آل هالوز ایو All Hallows Eve به این تاریخ داده شد که رفته رفته مخفف شد و به هالووین تغییر کرد. ریشه هالووین و جشن سوون به اروپا و در حقیقت بریتانیا باز می‌گردد و به نوعی روز آزادی همه ارواح است. امروزه کمتر به ماهیت اصلی جشن هالووین توجه می شود و اغلب آن را روزی برای بزرگداشت مردگان نمی دانند، بلکه بیشتر روزی برای جشن و پایکوبی و تزئین محل زندگی است؛ در ادامه بیشتر در رابطه با آداب مراسم هالووین برایتان خواهم گفت.

چطور جشن هالووین بگیریم؟

شاید بسیاری از شما عزیزان فاینداتوری که در ایران زندگی می کنید هم دوست داشته باشید که جشن هالووین برپا کنید و کمی به سبک غربی ها شادی کنید. ابتدا باید با نمادهای هالووین آشنا شوید تا بتوانید یک میهمانی خوب تدارک ببینید.
نمادهای هالووین را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
نماد مرگ در هالووین: اسکلت، جمجمه، ارواح، گورستان و خانه های متروک
نماد شرورت و بدبختی: جادوگر، گربه سیاه و گابلین (شیاطین کوتوله)، خفاش، دلقک ها

نماد برداشت محصول: کدو حلوایی، برگ های پاییزی، ذرت، مترسک، آب نبات هایی شبیه به ذرت

هر یک از این نمادها که در اینجا نام بردم نشان از یک موضوع خاص دارند و در تزئینات هالووین نقشی اساسی ایفا می کنند. تزئینات هالووین در همه جا در خانه ها و خیابانها در کشورهای اروپایی و آمریکایی انجام می شود. کودکان و نوجوانان برای جشن هالووین بسیار هیجان زده می شوند و در واقع نقش مهمی هم در این مراسم ایفا می کنند. ماجرا از این قرار است که مردم برای کودکان شکلات و آب نبات تهیه می کنند و در عوض کودکان باید به در خانه ها بروند و پس از ترساندن صاحبخانه درخواست شکلات کنند و در نهایت صاحب مقدار زیادی خوراکی های شیرین شوند. در گذشته فقرا به درِ منزل ثروتمندان می رفتند و از آنها پول و غذا می خواستند. امروزه مراسم تیریک اور تریت Trick-or-treat که شبیه به رسم قاشق زنی ایرانی است، در هالووین اجرا می شود که البته در بعضی کشورها با محدودیت سنی همراه است (مثلا در ایالت ویرجینیای آمریکا افراد بالای 12 سال مجاز به انجام این کار نیستند). گروه هایی از کودکان به در خانه همسایگان می روند و می گویند Trick-or-treat " برای اینکه اذیتت نکنیم چیزی به ما بده"، صاحب خانه هم خوراکی هایی را در ظرفهای آنها می گذارد. اگر قصد برگزاری هالووین را دارید، می توانید محل میهمانی را با تزئیناتی که مربوط به نمادهای هالووین می شوند، بپوشانید و به میهمانان خود خوراکی هایی چون دسر کدو حلوایی یا ذرت بدهید. در آخر با تعارف کردن آب نبات به کوچک ترها جشن شما کامل خواهد شد. فراموش نکنید که لباسهای شما هم باید نمادهایی هالووینی داشته باشند بنابراین اگر به جشن هالووین دعوت شدید در حد توان خود، تم میهمانی را رعایت کنید. 

هالووین 2021 با کرونا

هالووین در سال 2021 با رعایت اقدامات احتیاطی برگزار می شود. با توجه به اینکه کودکان اصلی ترین گروه در برگزاری تیریک اور تریت هستند و معمولا واکسینه نشده اند باید فاصله گذاری اجتماعی رعایت و از ماسک برای رعایت ایمنی بیشتر استفاده شود. بنابراین والدین باید نسبت به این امر توجه داشته باشند. اگر کودکی به در خانه شما آمد و شما بیمار بودید لطفا از دادن آب نبات و خوراکی های دیگر به آن ها پرهیز و در هنگام باز کردن درب منزل از ماسک استفاده کنید.

نمادهای هالووین و معانی آنها

شبح و روح: ارواح و اشباح اصلی ترین عضو این جشن هستند که به اعتقاد مردم سِلتی مردگان در این روز که مرزی بین قلمرو زندگان و مردگان نیست می توانند در میان زنده ها قدم بزنند و یا از عزیزان و خانه قدیمی خود دیدن کنند.

جمجمه: جمجمه های مکزیکی که ابتدا در روز مردگان یا دیا د لوس مورتوس Dia de Los Muertos و بعد در هالووین استفاده می شد، دارای رنگ و تزیینات مخصوصی ست که نماد عزا و جشن به طور همزمان است.

اسکلت: اسکلت ها نماد مرگ هستند که یادآوری کننده این هستند که هالووین مربوط به مردگان بوده است. برخی معتقدند ارواح مردگان در شب هالووین می توانند روی زمین راه بروند.

جادوگر: جادوگری که در ماه کامل سوار شده یکی از تصاویر نمادین هالووین است. در زمان سلتی ها جادوگران که بیشتر آن ها زنان بودند دارای قدرت شفا دهندگی به شکل ماورای طبیعی بودند و خرد بالایی داشتند. بعدها آن نیروی ترسناک را با عنوان جادوی شیطانی به شمار آوردند و جادوگران را نماد شرارت دانستند.

دلقک های هالووین: دلقک ها از گذشته در دربار پادشاهان رومی، چینی، اروپایی و ... بودند و تنها افرادی به شمار می آمدند که می توانستند هر چیزی حتی پادشاه را با شیطنت ها و شجاعت به سخره بگیرند و مورد مواخذه قرار نگیرند. امروز ماسک های دلقک نمادی از تاریکی، ترس و وحشت وعدم پیش بینی پذیر بودن است. از میان آن ها پنی‌وایز Pennywise را باید جزو ترسناک ترین دلقک ها دانست.

مترسک: منشا پیدایش مترسک ها به هزاران سال قبل می رسد که حفاظت از محصولات در برابر پرندگان را عهده دار بود. می توان آن را نماد برداشت محصول و فصل پاییز دانست.

گربه: درگذشته معتقد بودند که انسانهای شرور یا جادوگران می توانند خود را به گربه های سیاه تبدیل کنند بنابراین آن ها در قفس حبس و در آتش مقدس سوزانده می شدند. برخی آن ها را نماد بدشانسی و بد شگونی برای هر انسانی که به آنها نزدیک می شد، می دانستند.

جغد: در زمان برداشت محصول استخوان های حیوانات آتش زده می شد و برخی از حشرات به دور این آتش مقدس جمع می شدند که جغد و خفاش از آن ها به عنوان غذا استفاده می کردند. در خرافه ها آمده است که در زمان هجوم جغدها به زمین روح افراد در حال مرگ توسط آن ها خورده می شود و نعره ها و نگاه عمیق آن ها نشانه مرگ و فاجعه است.

عنکبوت: در باورهای عامیانه عنکبوت ها را نماد بدشگونی می دانستند و به آن ها بافندگان سرنوشت و پیشگوهای مرگ می گفتند یافتن عنکبوت ها در خرابه و گورستان ها، کشنده بودن برخی از آنها و همراهی همیشگی آنها با جادوگران را می توان از دلایل آن برشمرد. در برخی از باورهای عامیانه معتقدند که دیدن عنکبوت در هالووین به مراقبت یکی از ارواح درگذشته از شماست.

خفاش: در قرون وسطی خفاش ها را شوم و از اعضای خانواده جادوگران می دانستند و معتقد بودند که اگر خفاشی 3 بار در اطراف خانه شخصی پرواز کند به زودی کسی در آن خانه خواهد مرد. از آنجایی که خفاش در خرابه ها دیده می شود حضور آن ها به معنای صدور اجازه ورود از جانب ارواح است. از جانب دیگر برخی خفاش ها را با خون آشام ها در ارتباط دانستند که ممکن است تغییر حالت دهد و به یک خون آشام تبدیل شود. در واقع خفاش های خون آشام در واقعیت وجود دارند که فقط از خون تغذیه می کنند.

خون: خون که با رنگ قرمز نشان داده می شود در هالووین جزو نمادهای پرکاربرد است که تقریبا در همه تزیینات می توان رد آن را مشاهد کرد. در واقع خون نماد مرگ است که می توان به نوعی آن را با خفاش های خون آشام مرتبط دانست.

آب نبات های ذرتی:  آب نبات های ذرتی شکل به رنگ های زرد، نارنجی و سفید که از اواخر سال 1800 تا کنون مورد استفاده قرار می گیرد نماد تغییر فصل ها، رسیدن پاییز، نشان دهنده رنگ های محصولات پاییزی، تغییر رنگ برگ ها و خنکی هوا ست.
پوسته ذرت: استفاده از پوسته ذرت در تزیینات هالووین به دوران گذشته برمی گردد که بیشتر مردم در آن زمان کشاورز بودند و جشن سوون یا جشن برداشت محصول را برپا می کردند. مترسک هایی که از پوسته ذرت ساخته می شدند به عنوان تزیینات در اطراف خانه استفاده می شد. در واقع پوسته ذرت را می توان نماد پایان برداشت محصولات، پربار بودن محصولات و تغییر فصل (پایان پاییز و شروع زمستان) دانست. 

فانوس جک در هالووین

فانوس جک یا جک ا لنترن jack-o'-lantern چیست؟ شاید دانستن اینکه چرا درون کدوتنبل ها نوری روشن می کنند برای شما هم جالب باشد. در واقع سلتی ها در گذشته درون شلغم را خالی می کردند و برای دفع ارواح شیطانی درون آن اخگر (زغال داغ) قرار می دادند. بعدها در پی مهاجرت ایرلندی ها برای فرار از قحطی از کدو تنبل استفاده کردند. سوالی که مطرح می شود این است که چرا روی کدوتنبل ها شکل صورت حک می شود؟ حکاکی چهره های ترسناک که به آن جک ا فنر Jack-O-Fener می گویند و یک منبع نور در فضای داخلی توخالی کدو است برای دفع ارواح شیطانی، خون آشام ها و ترساندن آن ها استفاده می شد.
در اینجا باید گریزی به یکی از داستان های فولکلوریک ایرلندی در اواسط قرن هجدهم بزنیم. جک فردی خسیس، دائم الخمر و آهنگری تنبل بود که با حقه و کلک زندگی خود را می گذراند که هم خدا و هم شیطان از دست او به خشم آمده بودند. در افسانه ها آمده است که جک شیطان را فریب داد تا از درخت سیب بالا برود و بعد از بالا رفتن او، جک اطراف تنه درخت را پر از صلیب کرد و شیطان نتوانست از آن پایین بیاید. در جای دیگر نقل شده است که جک چیزی را از روستاییان دزدید و تحت تعقیب آن ها قرار گرفت. در همین حین با شیطان ملاقات کرد و او مدعی شد که زمان مرگ جک فرا رسیده است. جک توانست با وسوسه کردن شیطان، زمان مرگ خود را متوقف کند ولی قبل از آن باید از دست روستاییان خلاص می شد. بنابراین به شیطان پیشنهاد داد تا تبدیل به سکه ای شود (شیطان می تواند خود را به هر شکل و صورتی درآورد) تا بتواند با آن هزینه اجناس دزدیده شده را بپردازد. شیطان موافقت کرد و خود را به یک سکه نقره تبدیل کرد و داخل کیسه پول جک رفت اما درون کیسه صلیب بود. جک کیسه پول خود را محکم بست و صلیب قدرت شیطان را از او سلب کرد و به دام افتاد. بعدها جک شیطان را به یک شرط که هرگز روح او را نگیرد، آزاد کرد. بعد از مرگ، او نه اجازه داشت به بهشت برود و نه به جهنم (طبق قول شیطان به او). جک در تاریکی دوزخ سرگردان بود و شیطان با حالت تمسخر از او پرسید که چگونه می‌ توانی ببینی کجا می روی و از جهنم زغالی به سمت او پرتاب کرد تا راه جک را روشن کند. جک از شلغم (غذای مورد علاقه‌ او) و زغال برای خود فانوسی ساخت تا راه را روشن کند و روح گمشده خود را هدایت کرد. سلتی ها اعتقاد داشتند که قرار دادن فانوس های جک در بیرون از خانه به راهنمایی ارواح گمشده کمک می کند. فانوس‌های جک در واقع نشان دهنده ارواح مسیحی در برزخ بود.

قوانین جشن هالووین

قرار است در هالووین یک جشن و میهمانی برگزار شود، بچه ها آب نبات جمع کنند، شما فیلم ترسناک ببینید نه اینکه قوانین را نقض کنید و این روز سراسر رعب و وحشت و حس ناامنی باشد. حالا سوالی که مطرح می شود این است که هالووین چه قوانینی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت که بعضی کارها ممکن است عواقب سختی داشته باشد بنابراین با علم به این قوانین و رعایت آن خود را از داشتن شبی به یاد ماندنی و خاطره انگیز محروم نکنید.

خرابکاری هایی که برخی آن را شوخی تلقی می کنند مانند تخریب خانه، دیوار نویسی روی دیوار ساختمان ها، کندن گیاهان می تواند زندانی شدن را در پی داشته باشد.  

ترساندن افراد به طوری که احساس ناامنی را در آن ها به وجود آورد و نوعی تهدید به حساب بیاید با برخورد جدی روبرو می شود.

ارائه نوشیدنی های الکلی به افراد زیرسن قانونی در هالووین غیرقانونی است. اگر آگاهانه به این افراد اجازه استفاده از الکل را بدهید شما متهم به مشارکت در بزهکاری شناخته می شوید.

در صورتی که شما میزبان هستید و میهمانان شما در اثر سوء مصرف نوشیدنی های الکلی باعث صدمه به شخص ثالث شوند شما مسؤول شناخته می شوید. در برخی از ایالت ها که قوانین مربوط به مسؤولیت پذیری میزبان اجتماعی وجود دارد شما محکوم می شوید چرا که نباید به خدمات رسانی به آن ها ادامه می دادید. 

کاستوم های ممنوعه در هالووین

هالووین به عنوان یک جشن سرگرم کننده پذیرفته شده است که در آن هر گونه توهین یا تخطی از قوانین و نقض قانون ممنوع تلقی می شود و برای محافظت از خود و جامعه خود نباید از این شرایط سوء استفاده کرد یا حس ناامنی و رعب و وحشت را ایجاد کرد بنابراین اگر به سفر رفتید و خواستید در این جشن شرکت کنید برای به دردسر نیفتادن و دستگیر نشدن توسط پلیس از کاستوم هایی که می تواند برای مذهب، فرهنگ، نژاد، جنسیت یا گرایش جنسی افراد توهین آمیز باشد، استفاده نکنید. 

شما ممنوعیت استفاده از کاستوم های زیر را دارید:

لباس های بمب گذاران انتحاری
لباس های قربانیان هولوکاست
لباس نماینده هر مذهب مانند کشیش، راهبه، خاخام، سایر اعضای جامعه روحانیت در آلابامای آمریکا (پوشیدن این لباس در آلاباما در تمامی روزها به ویژه در هالووین ممنوع و غیرقانونی ست تا جایی که متخلفین علاوه بر پرداخت جریمه نقدی باید یک سال از عمر خود را در زندان به سر ببرند)

استفاده از ماسک، نقاب و یا لباس مبدل برای مخفی کردن هویت واقعی در هنگام ارتکاب جرم عمومی یا تلاش برای فرار از پلیس در ایالت کالیفرنیای آمریکا (غیر قانونی است، جریمه و زندانی شدن را در پی دارد)

لطفا قبل از انتخاب هر پوششی از ممنوعیت آن در کشور مقصد آگاهی پیدا کنید و قوانین هر شهر را در نظر بگیرید.  

هالووین در تهران

چندی سالی است که با توجه به رخنه کردن شبکه های اجتماعی در زندگی ایرانیان شاهد حضور پررنگ تر جشن هالووین در میان هموطنان کشورمان هستیم و این موضوع بیشتر در شهرهای بزرگی مانند تهران و اصفهان دیده می شود (لطفا اگر در شهر دیگری هستید و تجربه شرکت در این جشن را دارید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید). هدف از برپایی هالووین در ایران گاهی اوقات جلب توجه در شبکه های اجتماعی است و بسیاری از میهمانان از فلسفه و این که در جشن های هالووین چه کارهایی انجام می دهند باخبر نیستند. به طور کلی نزدیک شدن تاریخ هالووین را در شهرهای بزرگ ایران با چند نشانه می توان مشاهده کرد که مهمترین آنها عبارت اند از تبلیغات آرایشگاه ها در راستای آرایش مخصوص هالووین، پر شدن ویترین فروشگاه ها از وسایل تزئینی مرتبط با هالووین و پیدا شدن سر و کله کدو حلوایی در تره بارها و خانه ها.

هالووین در دوران شیوع ویروس کرونا

بسیاری از مردم آمریکا و برخی از مردم اروپا در حال آماده شدن برای جشن هالووین هستند. جشن هالووین با جمع شدن در کنار دوستان و اعضای خانواده همراه است و حتما می دانید که تجمع مردم سبب شیوع این ویروس می شود؛ حالا چرا با این حال برخی علاقه مند به برپایی هالووین هستند؟ ابتدا توجه داشته باشید که هالووین مصادف است با دوران انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا. بنابراین افکار سیاسی مختلفی بر ایالات گوناگون این کشور چیره می شود و برخی هنوز هم معتقد هستند که کرونا یک بازی سیاسی است. از سوی دیگر حضور کرونا در چند ماه گذشته سبب کرختی و ناامیدی در افراد زیادی شده که بعضی معتقد هستند وجود هالووین و جشن گرفتن آن می تواند مردم را امیدوار کند و نکته آخر این که لطفا به میزان شیوع ویروس کرونا در شهر و کشورهای مختلف دقت کنید برای مثال استرالیا آمار بسیار کمی دارد به همین خاطر نباید خود را با مردم این کشور مقایسه کنید، توصیه ما این است که همواره مراقب باشید چون در ایران حمایت خاصی از مبتلایان به این بیماری نمی شود. نکات مهم درباره جشن در دوران شیوع کرونا: گردهمایی های در فضای باز، بهتر از میهمانی های داخل فضاهای بسته است، به خاطر شرکت در جشن هالووین سفر نکنید، دورهمی های کوتاه مدت خطر کمتری به نسبت میهمانی های طولانی مدت دارند، ماسک و رعایت فاصله اجتماعی را فراموش نکنید.

سخن فاینداتور

نظر شما درباره ی جشن هالووین چیست؟ آیا با برگزاری هالووین در ایران موافق هستید؟
منتظر نظرات شما عزیزان هستیم.