جاهای دیدنی همدان

1-شهر باستانی هگمتانه

بازدید از پایتخت باستانی ایران و آشنایی با تمدن امپراتوری مادها خالی از لطف نیست. هگمتانه جزو ساتراپ نشین‌ها و پایتخت حکومتی مادها بود و دارای آثار باستانی فوق العاده زیبایی است که امروز زینت بخش موزه های خارجی شده اند. خوشبختانه بهترین آثار باستانی از تپه هگمتانه به خارج از کشور منتقل نشده اند و در موزه ملی ایران  یا همان موزه ایران باستان نگهداری می شود. اهمیت تپه هگمتانه به دلیل وجود آثار باستانی از دوران ماقبل تاریخ و دوران تاریخی مادها، هخامنشیان و اشکانیان است.

2-شیر سنگی همدان

حتما در عکس های همدان مجسمه هایی از سنگ سفید که به شکل شیر هستند را مشاهده کرده اید. شیر سنگی که نشان از غیرت و شجاعت مردم منطقه داشت از دوران مادها به بعد بر سردَر خانه ها، ساختمان های شهر همدان و قبر بزرگان نصب می‌شد و نمادی از اهمیت آن فرد در جامعه بود. بعد از ورود اسلام نام دروازه های همدان که با شیر سنگی نصب شده بود را باب الاسد نامیدند.

3-گنبد علویان همدان

مسجد علویان از بناهای عهد سلجوقیان است که در قرن 6 هجری ساخته شد. همان طور که می دانید بعد از حمله وحشیانه مغول ها به ایران و تخریب 90 درصد از شهرهای ایران برای حکمرانی به مردم شروع به استفاده از دانشمندان ایرانی و دین برای جلب نظر مردم کردند. به همین علت در دوران حکومت پادشاهان بعد از جمله مغول مانند ایلخانان، سلجوقیان یکی از مهم‌ترین اقدامات پادشاهان ساخت مقبره و مسجد بود تا به این شیوه مردم را همراه حکومت کنند. مسجد علویان همدان نمونه زیبایی از حکومت سلجوقیان است که شباهت بسیاری به گنبد سرخ مراغه و مدرسه حیدریه قزوین دارد.

4-مقبره استر و مردخای همدان

بُقعه اِستِر و مردخای جزو مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان ایران و جهان است. گنبد آجری ساده و کتیبه گچبری شده به خط عبری در کنار منبت قبر از ویژگی های این مقبره است. وجود این زیارتگاه، عامل مهمی در شکل‌گیری و تداوم حضور جامعه یهودی در همدان داشت. محلی که مشهور به قبر «استر» است، در حقیقت گور ملکه سوسن (Suzan) همسر خشایارشا می‌باشد که در کنار عموی خود مردخای دفن شد.
آدرس مقبره استر و مردخای: مرکز شهر همدان، ابتدای خیابان دکتر شریعتی

5-کلیسای آنجلی همدان

در دوران قاجار فردی به نام رابی اسحاق اورشان که از ارامنه های ساکن شهر همدان بود، اقدام به تاسیس قبرستان مخصوص ارامنه کرد. در کنار قبرستان یک ساختمان کوچک به نام کلیسای آنجلی ساخته شد تا محل عبادت ارامنه همدان باشد. از ویژگی های جالب کلیسا تفاوت مصالح به کار رفته در ساخت بنا است که بر خلاف مصالح رایج آن زمان از سنگ استفاده شد و همچنین سقف شیروانی چوبی بزرگی که برای کلیسا در نظر گرفتند. در واقع 3 کلیسای حضرت مریم همدان، کلیسای سنت آنجلی و کلیسای گریگوری استفان از مهم ترین مراکز عبادتگاهی ارامنه در استان همدان هستند.
آدرس کلیسای آنجلی همدان: همدان، خیابان طالقانی، داخل محوطه بیمارستان اکباتان

6-کلیسا گریگوری استفان همدان

در سال 1976 جمعی از ارامنه اصفهان و مهاجران ارمنی تبار که از روسیه به ایران مهاجرت کردند، تصمیم به ساخت کلیسای مخصوص ارامنه در اصفهان و چند شهر دیگر از همدان گرفتند. کلیسای گریگوری استپان یا کلیسای گریگوری استفان که در قسمت شرقی تپه هگمتانه در محله‌ی قدیم ارامنه قرار دارد. این کلیسا چهار ستون استوانه‌ای دارد که با قوس‌های جناغی به یکدیگر متصل شده‌اند و قرارگیری کلیسا برروی صفحه سنگی از ویژگی های جالب توجه این مکان است.
آدرس کلیسا گریگوری استفان: همدان، شرقی تپه هگمتانه در محله ی قدیم ارامنه، بعد از میدان امام خمینی، بین دو خیابان شهدا و خیابان اکباتان

7-بنای مطبخ خسرو پرویز ساسانی

ویرانه های این بنا که به دوران ساسانی بر می گردد، مربوط به آشپزخانه و مطبخ مخصوص خسرو پرویز ساسانی است. این بنا جزو جاذبه های توریستی اسد آباد همدان محسوب می شود که در دامنه کوه الوند قرار دارد.
آدرس مطبخ خسرو پرویز ساسانی: شهر اسدآباد، نزدیک کوه الوند
*متاسفانه تصویری از این بنای دیدنی در دست نیست.

8-امام زاده کوه یا امازاده محسن

این امام زاده در 14 کیلومتری غرب همدان قرار دارد که شامل یک ایوان شاه نشین، دو گنبد آجری و یک حرم است. تاریخ ساخت بنا به قرن 7 هجری بر می گردد و اهمیت آن به دلیل صندوق چوبی منبت شده روی قبر است. علت نام گذاری امام زاده به کوه الوند و قرارگیری آن در دامنه کوه بازمی‌گردد. امام زاده محسن درواقع از نوادگان امام محمد نقی (ع) است که در کنار قبر ایشان چند تن از بزرگان شهر همدان دفن شده اند.
آدرس امام زاده کوه همدان: روستای وفرجین در 16 کیلومتری همدان

9-امام زاده اظهر بن علی درجزین همدان

این آرامگاه مربوط به اظهر بن علی فرزند امام سجاد(ع) است. از ویژگی های مهم معماری آرامگاه می‌توان به برج استوانه‌ای با 19 ترک و گنبد مخروطی آن اشاره کرد که از سنبل های معماری مغول تا صفویه در ایران است. این برج شباهت بسیاری به برج طغرل در تهران دارد.
آدرس امام زاده اظهر بن علی درجزین: روستای درگزین یا درجزین در فاصله ۵ کیلومتری شرق شهر رزن و به فاصله ۸۵ کیلومتری شمال شرق همدان 12

10-امام زاده هود ینگی قلعه زرن همدان

قدمت بنای آرامگاه امام زاده هود ینگی قلعه زرن به 750 سال پیش بر می گردد. اگر در مسیر تهران به همدان یک بنای آجری 12 ضلعی در وسط دشت دیدید یعنی به آرامگاه امام زاده هود رسیدید. علت اهمیت بنا به سبک معماری آن بر می‌گردد. کاشی کاری، صندوق چوبی منبت کاری شده، سقف ضربی این امام زاده در نوبه خود بی‌نظیر است.
آدرس امام زاده هود ینگی قلعه زرن: در شهرستان رزن، بخش قروه در جزین، روستای ینگی قلعه

11-امامزاده هادی بن علی همدان

ساخت آرامگاه امام زاده هادی که از نوادگان امام سجاد(ع) است به دوران ایلخانی بر می‌گردد. از ویژگی های منحصر به فرد امامزاده که باعث رونق گردشگری منطقه می شود، نزدیکی امام زاده به مقبره بابا طاهر شاعر و عارف معروف ایرانی است.
آدرس امامزاده هادی بن علی: همدان، میدان باباطاهر

12-برج قربان همدان

برج قربان در واقع مدفن حافظ ابوالعلاء یا ابوالعلی حسن عطار بود که از حاکمان و ادبیان دوره سلجوقی محسوب می شود؛ اما بعد از حمله افغان ها به ایران در اواخر دوره صفویه از برج آرامگاه به عنوان سنگر شهر استفاده شد. در آن زمان شخصی به نام قربان از شهر همدان دفاع می کرد که پس از مرگ وی او را در کنار قبر حافظ ابوالعلاء دفن کردند. به همین دلیل با گذشت زمان به برج قربان مشهور شد.
آدرس برج قربان همدان: شهر همدان بین چهار باغ شهید مدنی و خیابان طالقانی جنب دبیرستان ابن سینا

13-ملایر و نویشجان تپه همدان

نوشیجان تپه که قدیمی ترین نیایشگاه خشتی دنیا است در شهر ملایر همدان و روستای جوکار قرار دارد. علت اهمیت تپه نوشیجان به آثار تاریخی از 2800 سال قبل و دوران امپراتوری مادها بر می گردد. در داستان های اساطیری محلیان معتقد هستند که قلعه ای شبیه به قلعه هفت رنگ هگمتانه در این شهر وجود داشته که بر اثر گذر زمان نابود شد.
نوشیجان تپه کجاست؟ ۱۵ کیلومتری شمال غرب ملایر و روبروی روستا شوشاب همدان

14-تپه گیان نهاوند

تپه گیان یکی از مهم ترین سمبلهای تاریخی فلات ایران است و از نظر باستان شناسی اهمیت بسیاری دارد. در این تپه اسنادی از تکامل هنر سفالگری و پخت سفال در ایران پیدا شد که مهمترین آنها سفال نخودی رنگ و منقوش و جام زرین نهاوند بودند. درواقع تپه گیان نهاوند تمدن 6 هزار ساله ایران را در خود جای داده است و 5 دوره تمدنی اقوام عیلام، آریایی و کاسی ها در دل تپه دفن شده است. اولین بار باستان شناسی به نام هرتسفلد با سر زدن به عتیقه فروشی ها متوجه سفال باستانی همدان شد. بعد از آن که هرتسفلد حفاری های خود را در تپه تمام کرد بیشتر آثار زرین و سفالی را به موزه لوور برد.
تپه گیان نهاوند کجاست: ۱۹ کیلومتری جنوب غربی شهر نهاوند و ۲ کیلومتری سراب گیان و در کنار شهر گیان

15-معبد سلوکی نهاوند

معبد سلوکی در واقع بقایای شهر لائودیسه (از دوران فرمانروایی سلوکیان بر ایران) است که در تپه مرکزی شهر نهاوند قرار دارد. در سال 1322 شمسی در نتیجه حفاری منطقه، کتیبه سنگی به خط یونانی درابعاد 46 سانتی متر در 85 سانتی متر پیدا شد. در کتیبه ساتراپ نهاوند به فردی به نام "مندموس" صحبت شد که به اهمیت شهر لائودیسه و ملکه شهر اشاره می‌کرد. ملکه لائودیسه درواقع کاهنه اعظم نهاوند بود که به دستور آنتیوکوس سوم به قدرت رسید.
آدرس معبد سلوکی نهاوند: نهاوند، خیابان فجر اسلام، محله پای قلعه

16-آرامگاه و موزه ابوعلی سینا همدان

ابوعلی سینا از مشاهیر، پزشکان و فلاسفه اسلامی است که در سال 370 هجری در بخارا متولد شد. امروزه مجموعه آثار ابوعلی سینا در موزه ای به همین نام نگهداری می‌شوند. در بیشتر مجله های گردشگری آرامگاه ابوعلی سینا به عنوان نماد شهر همدان استفاده می‌گردد. ساخت بنای پره ای آرامگاه در زمان قاجار و همزمان با هزارمین سال روز تولد بوعلی سینا انجام شد. هوشنگ سیحون که وظیفه طراحی و معماری بنای یادبود را بر عهده داشت، سعی کرد با الهام از گنبد کاووس و به سبک و سیاق معماری دوران ایلخانان تا غزنویان کار ساخت یادبود را انجام بدهد. این بنا 10 ستون در قسمت ایوان یادبود دارد که نشان از ده قرن بعد از تولد ابوعلی سیناست و 12 ستون خود آرامگاه نشان از تسلط ابوعلی سینا به علوم مختلف دارد.
آدرس آرامگاه بوعلی سینا: همدان، میدان بوعلی سینا

17-آرامگاه باباطاهر عریان همدان

باباطاهر از عرفا و شاعران قرن 4 و 5 هجری است که به خاطر دوبیتی ها و رباعیاتش شهرت جهانی دارد. این شاعر درویش مسلک بود و بسیاری از عمر خود را در فقر گذراند. در محوطه داخلی این آرامگاه ۲۴ دو بیتی بر روی ۲۴ قطعه سنگ زیبا طراحی شد تا در قسمت پایین اطراف محوطه داخلی مزار نصب شود. این بنا بارها تخریب و مرمت شد که آخرین بار در زمان پهلوی اول پس از بازسازی بنا، بسیاری از کتیبه ها و کاشی های ارزشمند آن به موزه ایران باستان منتقل شد تا از تخریب و سرقت در امان بمانند. از ویژگی منحصر به فرد آرامگاه باباطاهر تلفیق معماری قرن 7 و 8 هجری با معماری مدرن است که در گنبد آن به خوبی نمایش داده می‌شود.
آدرس آرامگاه بابا طاهر عریان: شمال غربی شهر همدان در میدان باباطاهر بعد از بلوار فلسطین

18-دهکده توریستی و تفریحی گنج ‌‌نامه عباس آباد همدان

در سال های اخیر گنج نامه همدان به یکی از مهم ترین قطب های گردشگری شهر تبدیل شده است. وجود آبشار گنج نامه، کتیبه داریوش و خشایارشاه، دهکده توریستی گنجنامه و تله کابین می تواند بهانه خوبی برای سفرهای خانوادگی و ایرانگردی به این منطقه توریستی همدان باشد. گنجنامه در زبان پارسی به معنای حکایت و داستان گنج است. به همین دلیل بومیان فکر می‌کردند که در پس نوشته های کتیبه راهنمای گنج بزرگ قرار دارد اما در واقعیت این طور نبود. این کتیبه در واقع جنگ نامه پادشاهان هخامنشی بود که داستان رزم و پندهای داریوش و خشایارشاه را حکایت می کرد.
آدرس گنجنامه همدان: در فاصله ۵ کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره عباس‌آباد، جاده همدان به تویسرکان

19-آبشار گنج نامه همدان

بعد از بازدید از منطقه توریستی گنج نامه به آبشار می رسیم. آبشار گنج‌نامه با ۱۲ متر ارتفاع از کوه الوند سرچشمه می گیرد. آبشار در پنج کیلومتری غرب همدان کنار کتیبه‌های گنج‌نامه قرار دارد و جزو آبشارهای دائمی ایران محسوب می‌شود.
از بالای آبشار می‌توانید سه منطقه توریستی همدان به نام های دره‌های سرسبز عباس‌آباد، تاریک‌دره و کیوارستان را مشاهده کنید. در شرق تاریک دره می توانید از پیست اسکی تاریک‌دره استفاده کنید، در غرب آن "جاده شاهی" که از راه های کاروان رو قدیم ایران در دوران هخامنشی بود، قرار دارد که به شهر هگمتانه و استخر می‌رسد. در پشت این آبشار دشت میشان قرار دارد که در فصل بهار با رویش انواع گل‌های وحشی و لاله‌های رنگی بسیار دیدنی است.
آدرس آبشار گنجنامه همدان: در فاصله ۵ کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره عباس‌آباد، جاده همدان به تویسرکان

20-غار آکواریوم گنجنامه همدان

غار آکواریوم گنجنامه در واقع از غارهای دست ساز و ارگانیگ ایران است که به همت مهندسان ایرانی در کنار مجموعه توریستی گنج نامه ساخته شد. مساحت تقریبی غار بیش از 1000 مترمربع است که در طراحی آن از غار علیصدر الهام گرفته شد و در آن سعی شده مجموعه ای از آبزیان آب شور و شیرین (شامل ماهی‌های متنوع، سفره ماهی، ستاره دریایی) در معرض دید عموم قرار بگیرند. این آکواریوم سالنی با ظرفیت 85 هزار لیتر و ارتفاع متفاوتی از 2/5 تا 12 متر دارد و فضایش مناسب آموزشی برای خانواده ها و کودکان است.

21-غار علیصدر همدان

غار علیصدر همدان یکی از مهمترین غارهای تالابی ایران و جهان است. از دلایل شهرت غار علیصدر طول مسیر قایق رانی آن می‌باشد، به طوری که طولانی‌ترین غار در جهان است و می توان بیشتر مسیر آن را با قایق طی نمود. زمین شناسان معتقدند قدمت غار علیصدر به دوران ژوراسیک بر می‌گردد. البته مردم همدان از این غار به عنوان مخزن دائمی آب استفاده می کردند. اگر سرما شما را اذیت می کند، پیشنهاد می‌کنیم در بهار و تابستان از غار دیدن کنید.
آدرس غار علیصدر: همدان، شهر کبودرآهنگ، غار علیصدر

22-دشت میشان همدان

یکی از بی نظیرترین مکان های مناسب برای طبیعت گردی در همدان دشت میشان است. این دشت در دامنه کوه الوند قرار دارد و وسعتش بیش از یک هکتار است. در فصل بهار کوهنوردان و طبیعتگردان از چادر شب برای کمپ زدن و شب مانی در دشت استفاده می‌کنند. شما دو مسیر برای ورود به دشت میشان دارید: ابتدا استفاده از تلکه کابین گنج نامه و دوم عبور از آبشار گنج نامه. اگر از قدرت بدنی مناسبی برخوردار هستید، سعی کنید مسیر آبشار تا دشت را پیاده طی بروید.
تورهای داخلی
سخن فاینداتور
از این که در سفر امروز ما به استان فوق العاده‌ی همدان همراه بودید متشکریم. امیدواریم توانسته باشیم جاهای دیدنی این استان را تا جایی که امکان دارد به شما عزیزان معرفی کنیم.
منتظر نظرات شما هستیم.