چشمه مرتضی علی طبس

سفر برای هر شخصی جذاب و دل‌انگیز است. بسیاری از ما ایرانیان عاشق سفر به شهر‌ها و روستا‌های زیبای ایران و طبیعتگردی هستیم و همیشه تلاش خواهیم‌کرد تا به نقاط بکر و خاص کشور عزیزمان سفر کنیم. از نظر من ایرانگردی جزو یکی از خاص‌ترین سفرها قرار دارد. گمان می‌کنم شما همراهان عزیز فاینداتور هم مانند من دلتان برای یک سفر جذاب لک زده؛ سفری که علاوه بر جاذبه‌های بصری نکات خاصی هم داشته باشد. پس تا پایان این سفر مجازی همراه من باشید تا تنی به آب چشمه مرتضی علی بزنیم و از خواص آن هم بی‌نصیب نمانیم. چشمه مرتضی علی یکی از معروف‌ترین مکان‌های دیدنی طبس است. از شگفتی‌های این چشمه که سبب تمایز آن با سایر چشمه‌ها می‌شود؛ وجود آب‌های سرد و گرم در یک بستر است. وجود نازک‌ترین سد قوسی جهان که به آن طاق عباسی می‌گویند نیز دلیل شهرت این چشمه در جهان به شمار می آید.

چشمه مرتضی علی کجاست؟

چشمه مرتضی علی در 30 کیلومتری شهر طبس و در 2 کیلومتری روستای خرو واقع شده‌است. چشمه‌ای در دل کویر و داخل یک دره پنهان شده‌است. وجود چشمه‌های آب گرم و سرد در یک مسیر و به موازات یکدیگر پدیده‌ای شگفت‌انگیز در این دره ایجاد کرده‌است. زمانی که در آب این چشمه قدم می‌گذاریم و تفاوت دمای آب سرد و گرم را به وضوح تشخیص می‌دهیم؛ حسی سراغمان می‌آید که شاید آن را با قدم زدن در هیچ چشمه‌ای تجربه نکنیم و همین اتفاق باعث شهرت این چشمه شده است. زمانی که از روستای مهربانی و خرو عبور کردید کمی جلوتر به باجه‌ای برای پرداخت هزینه ورودی گردشگران که توسط شورای روستا تعبیه شده‌است، می‌رسید. خودرو خود را در محوطه پارکینگ پارک کنید و برای رسیدن به چشمه باید به سمت ورودی بروید که تعداد زیادی پله‌های شکسته دارد. لطفا در هنگام تردد از این پله‌های وحشتناک بسیار احتیاط کنید.

آشنایی با چشمه مرتضی علی

در مسیر چشمه مرتضی علی رودخانه‌ای به نام سردر وجود دارد و به دلیل ریزش آب رودخانه به این چشمه به آن چشمه کال سردر هم نیز می‌گویند؛ اما باور بومیان باعث شده‌است که این چشمه به مرتضی علی نام بگیرد. آن‌ها معتقدند روزی حضرت علی از این مکان عبور کرده و به فرمان خداوند کوه شکافته‌شده و این چشمه پدید آمده‌است تا فرشتگان حضرت علی را از آب پاک چشمه غسل دهند و به همین دلیل هم این چشمه به حمام مرتضی علی نیز معروف است. با نگاه به چشمه مرتضی علی متوجه حفره‌های متعددی می‌شویم که قدمت هر کدام از آن‌ها به دوران ساسانیان یعنی حدود 1500 سال قبل برمی‌گردد.

مسیر حرکت آب چشمه مرتضی علی

اولین چشمه‌ای که وارد دره می‌شود قنبر نام دارد که از ارتفاعات کوه‌های شتری سرچشمه می‌گیرد و آب آن بسیار سرد است. از طرفی چشمه مرتضی علی بعد از طی مسافت 6 کیلومتر در مسیری دره‌ای به چشمه قنبر می‌پیوندد. آب چشمه مرتضی علی به علت فشار گسلی موجود در منطقه گرم می‌شود. پس از پیوند چشمه‌ها با هم و طی مسافت 300 متر به محیط تنگه می‌رسند و خود را به چشمه جعفری می‌رسانند. در سمت راست دره چشمه‌های آب گرم و در سمت چپ آن چشمه‌های آب سرد قرار دارد؛ همچنین گاهی اختلاف دمای آب چشمه‌ها به 10 درجه سانتیگراد هم می‌رسد. جالب است بدانید نشست آب گرم چشمه و رسوب املاح و مواد موجود در آن سبب به وجود آمدن تراریوم (محیطی برای پرورش و نگهداری گیاهان بومی جنگل‌های مرطوب) بر روی سنگ‌ها شده‌است و فضایی مناسب برای رشد گل سنگ‌ها فراهم کرده‌است.

تفریح در چشمه مرتضی علی طبس

کمتر کسی وجود دارد که وقتی قدم به چشمه دل‌انگیز مرتضی علی می‌گذارد تحت تاثیر زیبایی منحصر به فرد آن در عین سادگی قرار نگیرد و به وجد نیاید و هوس یک آب بازی دلچسب به سرش نزند. پس پیشنهاد می‌کنم هرگز خود را از لذت آب‌بازی آن هم در کنار عزیزانتان محروم نکنید.

شنا در چشمه مرتضی علی

چشمه مرتضی علی مسیری رودخانه‌ای است که با سنگ‌هایی در اندازه‌های متنوع پوشیده شده‌است. چشمه‌های کوچک و بزرگ که از اطراف صخره‌های خزه بسته سرازیر می‌شوند این منطقه را به مکانی بکر و آرامش‌بخش تبدیل کرده‌است. صدای دلنشین آب و خنکی آن حال گردشگران گرمازده را جا می‌آورد. وقتی کمی در آب قدم می‌زنید حس لطافت آن شما را به وجد میاورد و غرق در آب‌بازی با اطرافیانتان می‌شوید. وجود سنگ‌های بزرگ و خزه‌های موجود بر آن‌ها کمی محیط را خطرناک می‌کند پس حتما احتیاط کنید تا آسیبی نبینید؛ همچنین از شیرجه زدن در آب نیز خودداری کنید. قدم زدن در این چشمه با وجود حرکت ماهی‌های ریز و خرچنگ‌های زیبا در اطراف پای شما بسیار لذت‌بخش است و حس مملو از آرامشی را نصیب شما عزیزان می‌کند.

استفاده از خواص درمانی چشمه مرتضی علی

آب گرم این چشمه بخاطر وجود مقدار زیادی املاح و مواد معدنی، غلظت زیادی دارد و همین امر سبب شده‌است که با آب‌ سرد ترکیب نشود و 300 متر به موازات آن حرکت می‌کند. این چشمه به علت مواد معدنی و املاح موجود در خودش سبب درمان بسیاری از درد‌های عضلانی و میکروب زدایی در بدن می‌شود. خوب است بدانید که بزرگترین حوضچه این چشمه به علت عمق زیادش به حمام مرتضی علی مشهور است. گرم بودن آب حمام مرتضی علی سبب شده تا گردشگران زیادی در آن آب تنی کنند. گاراروفا یا همان دکتر ماهی، نوعی از ماهی‌ها است که بطور دقیق سلول‌های مرده پوست را از سلول‌های زنده آن تشخیص می‌دهد که برای درمان برخی از بیماری‌های پوستی کاربرد دارد. زیستگاه این ماهی‌ها در بخش‌هایی از حوضچه است که عمق بیشتری دارند.

بازدید از سد عباسی چشمه مرتضی علی

در انتهای مسیر چشمه (منظور جایی است که آب چشمه به حداقل خود می‌رسد) نازک‌ترین و بلند‌ترین سد قوسی جهان به نام سد عباسی با ارتفاع 60 متر قرار دارد. جالب است بدانید عرض تاج آن 1 متر است و به مدت 550 سال به عنوان بلند‌ترین سد جهان شناخته می‌شد. پل بند عباسی حدود 700 سال پیش به دستور شاه عباس صفوی در این منطقه ساخته شده‌است؛ همچنین بر روی قسمت‌هایی از سد کنده کاری‌هایی از بز‌ها وجود دارد. عده‌ای بر این باورند که این کنده کاری‌ها نمادی از فرشتگان است که نگهبانی از آب را بر عهده دارند و برخی دیگر بر این باورند که نمادی از درخواست آب و فزونی نعمت است. این سد هنر دستان توانای ایرانیان است. بند عباسی شهرت خود را به دلیل تاج نازک 1 متریش که از سنگ ساخته شده، بدست آورده‌است.

بازدید از خانه های زرتشتیان در چشمه مرتضی علی

در میان دیوار‌های دو طرف چشمه سوراخ‌هایی با نظم و قاعده خاصی قرار دارند که هر کدام با تونلی به هم وصل شده‌اند. این سوراخ‌ها که به قبر یا خانه‌های زرتشتیان مشهورند محل دفن زرتشتیان است که سال‌ها پیش در آن اطراف زندگی می‌کردند. البته عده‌ای دیگر نیز عقیده دارند این حفره‌ها خانه‌هایی بودند که با تونل به هم متصل می‌شدند که حفره‌های پایین محل ورود به خانه بوده‌است. جالب است بدانید گبر واژه‌ای دری و به معنای زرتشتیست و در زبان لری نیز به معنای قبر است.

امکانات چشمه مرتضی علی

متاسفانه برای منطقه چشمه مرتضی علی هیچگونه امکانات رفاهی تدارک دیده نشده است، پس باید لوازمی مانند لباس اضافه، کفش و دمپایی مخصوص، مواد خوراکی و آشامیدنی و کیسه زباله به همراه داشته‌باشید. اگر قصد اقامت در این منطقه را دارید در روستای خرو که در 2 کیلومتری چشمه قرار دارد، اقامتگاه‌های محدودی وجود دارد.

زمان مناسب برای بازدید از چشمه مرتضی علی

چشمه مرتضی علی در منطقه‌ای کویری قرار دارد پس شاید بهترین زمان برای بازدید از این چشمه دل‌انگیز و زبیا در فصول سرد سال باشد. در واقع پاییز و زمستان همیشه بهترین زمان برای سفر به مناطق کویری است. قابل ذکر است که فصل بهار زمان مناسبی برای بازدید از چشمه نیست زیرا در این فصل چشمه‌ها و جویبار‌ها خیلی پر آب هستند و راه رفتن در چشمه کمی دشوار است. فصل تابستان هم می‌تواند گزینه مناسبی باشد اما باید مراقب باشید که در هوای سوزان کویر گرما زده نشوید.

آدرس چشمه مرتضی علی طبس

همانطور که می‌دانید چشمه مرتضی علی در استان خراسان جنوبی، 27 کیلومتری شهر طبس و در روستای خوی قرار دارد. بعد از رسیدن به شهر طبس باید از مرکز شهر به سمت بلوار شهید صدوقی حرکت کنید و وارد بلوار شهدای گمنام شوید و در این مسیر به سمت روستای خَرو حرکت کنید. بعد از روستا، باید از خروجی اول خارج شوید و از اردوگاه میرزاکوچک‌خان که در سمت راست شما قرار دارد باید عبور کنید و به طرف جاده چشمه مرتضی علی بروید و چند کیلومتر جلوتر به پارکینگ چشمه خواهید‌‌رسید. سپس ماشین خود را در پارکینگ پارک کنید و بقیه مسیر را از پله‌ها به پایین بروید تا به دهانه‌ی تنگه برسید. از پارکینگ تا خودِ چشمه باید مسیری حدود 5 کیلومتر را پیاده بروید. بیشتر مسیر پیاده‌روی از داخل آب خواهد بود که بسته به بارندگی فصلی، عمق و شدت آب زیاد و کم است.

فاینداتور

چشمه مرتضی علی برای مردم طبس مکان مقدسی است و آن را منصوب به حضرت علی می‌دانند؛ همچنین مکانی برای تفریح بومیان به حساب می‌آید. پس با رعایت پوشش مناسب به عقاید و ارزش‌های مردم این منطقه احترام بگذاریم و سعی کنیم بخاطر سهل انگاری فرصت تفریح در این چشمه زیبا را از سایر مردم سلب نکنیم.
امیدوارم از خواندن این مطب لذت برده‌باشید و هر چه زودتر با این چشمه دل‌انگیز دیدار کنید. سپاس از شما همراهان همیشگی فاینداتور که با نظرات خود به من انرژی می‌دهید. منتظر ایرانگردی های دیگر فاینداتور باشید.
شما تجربه بازدید از چشمه مرتضی علی را دارید؟
از نظر شما نکات خوب و بد این چشمه چیست؟