آرامگاه شیخ بهایی

شیخ بهایی از علمای بزرگ شیعه قرن دهم و یازدهم هجری است. از دیدگاه مردم ایران شیخ بهایی به ریاضیات، معماری و مهندسی مشهور است. مقبره شیخ بهایی در یکی از رواق های حرم مطهر به نام وی قرار دارد. شیخ بهایی از جمله فیلسوفان و افراد ماهر و زبردست در علوم و فنون مختلف بود که بسیار در جهان معروف است. در ادامه این ایرانگردی با فاینداتور همراه باشید تا با این دانشمند ایرانی بیشتر آشنا شویم.

شیخ بهایی که بود؟

بها الدین محمد بن اوسین الامیل معروف به شیخ بهایی یک عرب، شیعه ایرانی، دانشمند اسلامی، فیلسوف، معمار، ریاضیدان، ستاره شناس و شاعر بود. وی در نزدیکی بعلبک در سوریه عثمانی (لبنان کنونی) در سال 1574 متولد شد. او در کودکی به همراه سایر اعضای خانواده خود به ایران مهاجرت کرد. وی در اواخر قرن 16 و در زمان صفوی در ایران زندگی می‌کرد. شیخ بها الدین در سال 1621 در سن 77 سالگی در شهر اصفهان درگذشت و پیکر وی طبق وصیت او در مشهد به خاک سپرده شد که در قسمت های بعدی بیشتر از آرامگاه او خواهیم گفت.

شیوه زندگی شیخ بهایی

خانواده بهایی در زمان صفوی از خانواده‌های معروف بودند و پدربزرگ شیخ بهایی نیز از علمای بزرگ قرن دهم هجری بود. شیخ بهایی عالم و عارف مشهور در عرصه سیاست، از فقهای بزرگ عصر صفویه بود و سال‌ها مسئولیت مهمترین دفتر سیاسی مذهبی (شیخ الاسلام) را در زمان شاه عباس اول بر عهده داشت. وی در حوزه هنر، معماری و خلق آثار ماندگار در اصفهان پیشتاز بود و شاگردان زیادی را تربیت کرد.
گروهی از دانشمندان قرن نوزدهم مانند ملاصدرا شیرازی، ملامحسن فیض کاشانی، محمد تقی مجلسی، محقق سبزواری و شیخ زین الدین عاملی نزد او تحصیل کردند. پس از آن که شیخ بهایی تحصیلات خود را در اصفهان به پایان رساند قصد سفر به کشور‌های مختلف جهان را کرد. شیخ بهایی بیش از سی سال از عمر خود را در سفر به شهرهای مختلف از جمله مصر، سوریه، حجاز، عراق، فلسطین و افغانستان گذراند و با دانشمندان و مردم آن مناطق گفتگو کرد. وی مبلغ تشیع بود و برای زنده نگه داشتن فرهنگ شیعه رنج و زحمت بسیاری کشید.

دلیل شهرت شیخ بهایی

شهرت شیخ بهایی به دلیل تسلط عالی وی در ریاضیات، معماری و هندسه بود. شیخ بهایی یکی از اولین منجمان در جهان اسلام بود که احتمال حرکت زمین را قبل از گسترش نظریه کوپرنیک مطرح کرد. وی یکی از بنیانگذاران اصلی مکتب فلسفه اسلامی اصفهان به شمار می‌رود. جالب است بدانید وی یکی از معلمان ملاصدرا بود. وی بیش از 100 رساله و کتاب در موضوعات مختلف به زبان عربی و فارسی نوشت.

آثار معماری شیخ بهایی

شیخ بهایی از جمله معماران زبر دست و ماهر بود که بنا‌های معروفی توسط وی ساخته شد. شیخ بهایی بر توپوگرافی تسلط فراوان داشت و بهترین نمونه این امر هدایت آب رودخانه زاینده رود به مناطق مختلف اصفهان است. وی کانالی آبی به نام زرین کمار را در اصفهان طراحی کرد که یکی از بزرگترین کانال‌های ایران به شمار می‌رود.
از دیگر آثار مشهور معماری او طراحی و ساخت کوره‌ای برای حمام عمومی در اصفهان بود که هنوز هم وجود دارد. در حمام شیخ بهایی کوره با یک شمع گرم می‌شود و آب حمام را گرم می‌کند. طبق دستورالعمل‌ها او در صورت باز شدن در حمام محفظه آتش شمع خاموش می‌شود. این اثر در هنگام مرمت ساختمان از بین رفت و هیچ کس نتوانسته این سیستم را دوباره به کار بیندازد.
طراحی فاضلاب نجیف آباد معروف به زرین-کمار قنات، تعیین دقیق قبله مسجد امام در اصفهان، طراحی حصار نجف، طراحی و ساخت شاخص ظهر شرعی در غرب مسجد امام اصفهان، طراحی دیواری در صحن حرم مطهر امام علی (ع)، طراحی حیاط انقلاب در حرم مطهر رضوی به عنوان شش ضلعی، طراحی گنبد مسجد امام در اصفهان و ساخت ساعتی با تنظیم خودکاراز دیگر کارهای ساخته شده توسط این فیلسوف و معمار مشهور است. تعدادی از طرح‌های معماری و مهندسی دیگری نیز به وی نسبت داده شده‌است اما هیچ یک از آن‌ها را نمی‌توان با سند اثبات کرد. این معماری‌ها شامل میدان نقش جهان و خیابان چارباغ در اصفهان می‌باشد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در ایران 3 اردیبهشت را به مناسبت سالروز تولد شیخ بهایی به عنوان روز ملی معمار تعیین کرد. جالب است بدانید نام شیخ بهایی به دلیل خدمات شگفت انگیز وی در زمینه نجوم در سال 2009 مصادف با سال نجوم توسط یونسکون در لیست مربیان ایرانی قرار گرفت.

آرامگاه شیخ بهایی

شيخ بهايي از جمله شاعر و عالمانی بود كه به عشق زيارت حضرت امام هشتم (ع) مسير اصفهان تا مشهد را پياده پيمود و آرامگاه او اينک محل زيارت زائران حرم مطهر رضوي است.آرامگاه شیخ بهایی از جاهای دیدنی شهر مشهد محسوب می‌شود و داخل حرم مطهر رضوی بعد از رواق وسیع امام خمینی در مزاری سنگی با پوششی شیشه‌ای قرار گرفته‌است. سالانه مردم زیادی برای زیارت به مشهد مقدس سفر می‌کنند. آرامگاه شیخ بهایی از جمله مکان‌هایی است که هر زائری برای زیارت نزد او می‌رود. شخصيت علمي، اخلاقي و ادبي بهاء الدين باعث شد كه در سن 43 سالگي به شيخ الاسلام ملقب شود. شيخ بهايي، زاهدانه مي زيست، به فقرا و نيازمندان كمك مي كرد، مخلص بود و از تظاهر و فخر فروشي تنفر داشت. ویژگی‌های اخلاقی عارفانه وی و علاقه شخصی او به امام رضا (ع) سبب شد او را در حرم امام هشتم به خاک بسپارند. مقبره شیخ بهایی در یکی از تالار‌های زیبا و آینه کاری شده قرار دارد. حس پاک و عارفانه آرامگاه او هر بازدید کننده‌ای را دگرگون می‌کند. رواق آرامگاه شیخ بهایی که قبل از مرگش محل تدریس او نیز بود حدود ۱۰۲ متر مساحت دارد. در آرامگاه او کتبه‌های خوشنویسی بسیار زیبایی وجود دارد که محیط را به زیبایی تزئین کرده‌است. بر روی یکی از همین کتیبه‌ها تاریخ تولد و مرگ شیخ بهایی نوشته شده‌است. شیخ بهایی از جمله شاعران پرهیزگار و درست کار بود که برای بهبود راه اسلام بسیار تلاش کرده‌بود. پاکی و درست کاری وی سبب شهرت او در میان مسلمانان نیز شد. به همین امر زائران زیادی برای بازدید از مقبره این عالم و عارف خداشناس به مشهد سفر می‌کنند. زائران بر سر مزار وی فاتحه می‌خوانند و به محرمت پاکی و دینداری او از امام هشتم (ع) و خداوند برای باز شدن گره مشکلات خود کمک می‌خواهند. مردم عقیده دارند که ویژگی‌های خاص شیخ بهایی راه عبادت و رسیدن به دعا و خواسته‌های آن‌ها را هموار‌تر خواهد‍‌کرد. رواق شیخ بهایی واقع در جنوب شرقی حرم مطهراست. مقبره وی از شمال به صحن آزادی، از جنوب به ورودی امام خمینی، از شرق به رواق دارالعباده و از غرب به رواق دارالزهد منتهی می‌شود. راه اصلی به سمت رواق شیخ بهایی از طریق یک راهرو در ضلع جنوب غربی حیاط آزادی است که با چند پله به حیاط آزادی متصل است.
زائران حرم امام رضا (ع) قبل و بعد از زیارت حرم از این مقبره عبور می‌کنند و در کنار آن دعا می‌کنند. در ضلع غربی راهروی رواق شیخ بهایی کتیبه‌ای به عنوان ورق کاشی معرق متن نوشته شده روی سنگ قبر شیخ را به نمایش می‌گذارد. مقبره ای به طول 30.8 متر و عرض 40 سانتی متر نمایانگر 70 اثر از آثار شیخ بهایی است.

آدرس مقبره شیخ بهایی

برای رفتن به مقبره شیخ بهایی راه‌های متفاوتی وجود دارد. شما عزیزان می‌توانید با تاکسی، ماشین شخصی خود و اتوبوس‌های شهری به حرم امام رضا (ع) بروید. اگر با ماشین شخصی خود به حرم رفتید پس نگران جای پارک نباشید و می‌توانید ماشین خود را در پارکینگ حرم پارک کنید. پس از رسیدن به حرم با توجه به تابلو‌های راهنما به صحن امام خمینی بروید و به راحتی و با کمک خادمین می‌توانید آرامگاه شیخ بهایی را پیدا کنید.

سخن فاینداتور

نگاه پر مهر و توجه شما عزیزان مسیر پیشرفت و موفقیت را برای ما هموارتر خواهد‌کرد. انرژی مثبت و نظرات شما دوستداران فاینداتور همواره باعث شکوفایی و نوآوری روز افزون ما خواهد‌شد. به امید آنکه روزی نه چندان دور هر یک از شما عزیزان دیداری حضوری از شهر‌ها و کشور‌های مورد علاقه خود را تجربه کنید و در کنار عزیزانتان لحظات خوشی را سپری کنید.
آیا تابحال به مقبره شیخ بهایی رفته‌اید؟
چه اطلاعات جدیدی درباره شیخ بهایی می‌دانید؟