معرفی کامل موزه آبگینه و سفالینه تهران

قوام السلطنه کیست؟

قوام السلطنه یا احمد قوام یکی از معروف ترین سیاست مداران دوره قاجاریه است که برخی تحلیل گران او را چرچیل ایران می دانند. از مهم ترین حوادث دوران وزارت او قیام 30 تیر 1331، خروج نیروهای شوروی از ایران و نگارش فرمان مشروطیت بود. ملک شخصی او که در کاخ گلستان در خیابان سی تیر قرار داشت پس از مرگ وی به تصرف دولت درآمد تا سرانجام در دوره پهلوی این خانه زیبا به عنوان محلی برای تاسیس یک موزه کوچک در نظر گرفته شد.

موزه آبگینه و سفالینه در تهران

موزه آبگینه و سفالینه Abgineh Museum of Tehran در واقع خانه شخصی قوام السلطنه است که به صورت تخصصی به موضوع هنر سفال و شیشه در ایران می پردازد. جالب است بدانید این موزه در کنار موزه ملی ایران و کاخ گلستان جزو پر بازدیدترین موزهای شهر تهران در نزد گردشگران خارجی قرار دارد.
ساختمان فعلی در زمان پهلوی اول برای راه اندازی موزه خریداری شد و به همت مهندسان ایرانی و اتریشی کار نوسازی آن آغاز شد. هانس هولان معمار برجسته اتریشی بر طبق سنت دیگر معماران خارجی در ایران سعی کرد تا از نمادهای معماری باستانی ایران استفاده کند. او برای طراحی ساختمان موزه آبگینه و سفالینه از اِلِمان‌های استفاده شده در کاخ تچر، سرستون های تخت جمشید، کعبه زرتشت و معماری صفویه بهره گرفت.

معماری موزه آبگینه و سفالینه

پلان و نقشه اصلی ساختمان موزه آبگینه به صورت 8 ضلعی و شبیه به عمارت باغ اکبریه بیرجند است که در مساحتی بالغ بر 7000 متر مربع دارد و در ۲ طبقه و ۵ تالار ساخته شد.
- طبقه اول قدمتش به دوران قبل از اسلام بر می گردد و دارای 2 تالار اصلی است، یک تالار مربوط به هنر کار با شیشه و تالار دیگر مربوط به سفال سازی های باستانی است.
- طبقه دوم دارای 3 تالار مجزا برای نمایش هنر سفال و شیشه که مربوط به دوران قبل از اسلام و دوران اسلامی است.
- کتابخانه موزه آبگینه در ضلع شمال غربی ساختمان اصلی قرار دارد و ۴۰۰۰ جلد کتاب فارسی و انگلیسی در زمینه‌های باستان‌شناسی، تاریخ و هنر در آن نگهداری می شود.

بخش های مختلف موزه آبگینه و سفالینه

به طور کلی 5 تالار اصلی موزه به دو بخش آثار قبل از اسلام و بعد از اسلام تقسیم بندی می شود. از فضاهای غیر اصلی مانند راهرو و پلکان نیز برای نمایش آثار استفاده می شود و شامل تالارهای زیر می گردد.

راهرو طبقه اول

در این قسمت چند نمونه از ظروف سفالین از خاک رس مربوط به هزاره اول در کنار ظروف اهدایی اروپایی قرن های 18 و 19 میلادی نگهداری می شود. مهمترین آثار کشف شده سفالی در راهرو طبقه اول شامل پیکرک های سفالی رنگی، شیشه های تزئینی قرن 4 و 5 قبل از میلاد، کوزه های سفالی هزاره اول قبل از میلاد است.

تالار بلور در طبقه اول

مهمترین قسمت این تالار را یک مکعب مربع بزرگ تشکیل می دهد که در واقع ویترینی از انواع شیشه های کشف شده در ایران است. این سبک از نمایش آثار تاریخی در نوع خود منحصر به فرد است. شامل اشیای مربوط به دوره های هزاره اول قبل از میلاد، سلسله هخامنشیان، ساسانیان و اوایل دوره اسلام است. در نمایش آثار سعی شد تا خط سیر تحول صنعت بلور و شیشه در دوره های زمانی مختلف به خوبی نشان داده شود. از جمله مهمترین آثار این تالار می توان به قالب زنی شیشه ساسانی بر روی کاسه و جام، کوزه شیشه ای هزاره اول قبل از میلاد و چراغ های آویز (نوعی لوستر) هزاره 5 قبل از میلاد اشاره کرد.

تالار مینا در طبقه اول

در این تالار آثار شیشه ای از هزاره اول و دوم قبل از میلاد (در دو طرح شیشه مات و براق کار شده اند) در کنار آثار سفالی مانند گلدان سفالی منقوش و کوزه های هندسی از هزاره 4 تا سده پیش از میلاد نگهداری می شود.
اگر بی صبرانه به دنبال لوله های شیشه ای معروف معبد چغازنبیل هستید، می توانید در تالار مینا نظاره گر آنها باشید. این لوله ها متعلق به هزاره دوم قبل از میلاد و دوره‌ی ایلام میانه هستند که به دلیل استفاده از رنگ‌های مختلف در برابر نور خورشید ترکیب رنگ زیبایی ایجاد می کنند.

تالار راهنمای صوتی در طبقه اول

در این قسمت با ابزارهای سمعی و بصری به زبان های مختلف به معرفی آثار پرداخته می شود.

تالار صدف در طبقه دوم

در تالار صدف سفال‌های قرن سوم و چهارم کشف شده از منطقه نیشابور نگهداری می شود. در خصوص علت نام گذاری آن باید گفت که دلیل انتخاب این اسم برای تالار شکل معماری آن است که شبیه به صدف می باشد. از جالب ترین اشیای این تالار لیوان شیشه ای متعلق به قرن 5 قبل از میلاد و بادکش رنگین کمانی شیشه ای متعلق به هزاره 4 قبل از میلاد هستند.

تالار زرین در طبقه دوم

همان طور که از نام تالار مشخص است، گنجینه ای از ظروف طلا و یا طلاکاری شده که از دوره سلجوقیان نگهداری می شود؛ همچنین بیشتر ظروف با خط نسخ، نستعلیق و گاها تصویر چهره شبیه به نژاد مغول تزئین شده اند.

تالار لاجورد در طبقه دوم

علت نام گذاری تالار رنگ فیروزه ای اشیای نگهداری شده در آن است. در گنجینه های تالار از لعاب لاجوردی که نوعی لعاب رایج در ایران پس از اسلام بود، استفاده شده است و در معرض نمایش بازدیدکنندگان قرار دارند. اوج زمان استفاده از لعاب لاجوردی در قرن هفتم و هشتم بود که جزو هنرهای مرسوم دروه ایلخانی محسوب می‌شد. به جز اشیای دوره ایلخانی از ظروف مصرفی و تزئینی مربوط به دوران هنرِ صفویه و قاجار که با لعاب هفت رنگ و نقش چهره‌های شخصیت‌های شاهنامه تزئین شده اند، در این مجموعه قرار دارند. معروف ترین شی نگهداری شده در این تالار تنگ آب موزاییکی است.

دفتر ریاست در طبقه دوم

دفتر ریاست و دبیرخانه موزه آبگینه؛ اغلب برای بازدیدهای گروهی و هماهنگی جهت برگزاری برنامه ها باید به این قسمت از موزه مراجعه کنید.

زیرزمین موزه آبگینه و سفالینه

بخش اداری موزه در طبقه زیرین بنا قرار دارد. بعضی از کارگاه های تخصصی آموزش سفال و سرامیک در این محل برگزار می شوند.

فروشگاه موزه آبگینه

در این فروشگاه که مستقیما تحت نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است انواع صنایع دستی، کتابچه‌های راهنما، فیلم های آموزشی و کارت پستال برای فروش گذاشته شده اند.
** در بخشی از حیاط موزه، ساختمانی در حال ساخت است تا بتوانند دوره های آموزشی موزه را به صورت مستمر در آنجا برگزار کنند. در کارگاه های آموزشی موزه آبگینه کار تخصصی بر روی شیشه و سفال آموزش داده می شود.

معماری داخلی موزه آبگینه و سفالینه

همان طور که قبل تر اشاره کردیم در ساخت موزه از طراحی های سنتی ایرانی در کنار فضاسازی مدرن اروپایی استفاده شد؛ به طور کلی مهمترین ویژگی های معماری داخلی و تزئینات بنای موزه آبگینه شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از پاگرد و راه پله: ورودی ساختمان که شامل یک پاگرد و راهرو است و به محض ورود به ساختمان دو دسته پله مارپیچ چوبی شما را به طبقه دوم هدایت می کند.
- منبت کاری روی گچ و چوب که در تمامی اتاق ها و در و پنجره ها مشاهده می شود.
- گچبری سقف و ستون ها
- ویترین های شیشه ای موزه که با الهام از کاخ تچر داریوش طراحی شد.
- آینه کاری

ساعت بازدید موزه آبگینه و سفالینه

8 صبح تا 5 بعد از ظهر، همه روزه به جزو ایام سوگواری و عزاداری

هزینه ورودی و بلیت موزه آبگینه و سفالینه

2500 تومان برای ایرانی ها و گردشگران خارجی 15000 تومان

آدرس موزه آبگینه و سفالینه

تهران، خیابان جمهوری،‌ خیابان سی تیر، موزه آبگینه و سفالینه ایران

نزدیک ترین ایستگاه متروی نزدیک به موزه آبکینه و سفالینه

مترو امام خمینی و مترو حسن آباد

چطور به موزه آبگینه و سفالینه برویم؟

بهترین و راحت‌ترین مسیر دسترسی به موزه آبگینه از طریق ایستگاه متروی امام خمینی است که می توانید از خروجی خیابان 30 تیر استفاده کنید و چند دقیقه بعد به موزه برسید.
مسیر دوم ورود از سمت خیابان جمهوری و رسیدن به خیابان 30 تیر (از ضلع شمالی) است. در این خط اتوبوس های ویژه وجود دارند که می توانید با استفاده از آنها در ایستگاه پارک شهر پیاده شوید و به خیابان سی تیر بروید. سخن پایانی فاینداتور
بر خلاف سال های قبل که موزه ها چشم انتظار بازدیدکنندگان و گردشگران بودند و شاید گهگاهی چند نفر از این اشیای نفیس‌شان دیدن می کردند؛ امروز موزه ها به یکی از جالب ترین و ارزان ترین تفریحات تهران برای جوانان و خانواده ها تبدیل شدند. گواه این ادعای ما شمار زیاد عکس های سلفی و یادگاری از موزه های تهران در شبکه های اجتماعی است که توانست جانی دوباره به گنجینه های تاریخی و فرهنگی ایران ببخشید.
حتما شما هم از موزه آبگینه و سفالینه و یا یکی از موزه های شهر تهران بازدید کردید در این صورت لطفا اطلاعات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید. منتظر شما هستیم.