تصاویر حادثه چرنوبیل

فاجعه آوریل 1986 در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیلا در اوکراین محصول یک طرح راکتور ناقص شوروی همراه با اشتباهات جدی انجام شده توسط گردانندگان نیروگاه بود. این فاجعه نتیجه مستقیم عدم فرهنگ ایمنی در این پروژه به شمار می‌آید. حادثه چرنوبیل در واقع نتیجه یک طراحی راکتور ناقص بود که با پرسنلی با آموزش ناکافی کار می‌کرد. در اثر انفجار بخار و آتش سوزی‌ها با رسوب مواد رادیواکتیو در بسیاری از مناطق اروپا حداقل 5٪ از هسته راکتور رادیواکتیو به محیط آزاد شد. در این سفر مجازی فاینداتور باهم تماشاگر تصاویری از این حادثه دلخراش و فراموش نشدنی خواهیم بود.

فاجعه چرنوبیل چه بود؟

فاجعه چرنوبیل یک حادثه هسته‌ای بود که در روز شنبه 26 آوریل 1986در راکتور (دستگاهی برای انجام واکنش‌های هسته‌ای به صورت تنظیم شده و تحت کنترل) شماره 4 در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل نزدیک شهر پریپیات در شمال اتحاد جماهیر شوروی اوکراین رخ داد. این حادثه از نظر هزینه و تلفات بدترین فاجعه هسته‌ای تاریخ به حساب می‌آید. این حادثه تنها یکی از دو حادثه انرژی هسته‌ای است که در مقیاس رویداد بین المللی هسته‌ای با هفت درجه در حداکثر شدت قرار داشت و دیگری حادثه اتمی فوکوشیما سال 2011 در ژاپن است که در سفرهای مجازی بعدی به آن سر می‌زنیم. این فاجعه عظیم با واکنش اولیه‌ای چون آلودگی شدید محیطی همراه بود و در نهایت بیش از 500000 پرسنل را درگیر خود کرد. هزینه تقریبی این فاجعه حدود 18 میلیارد روبل (واحد پول روسیه) اتحاد جماهیر شوروی بود که تقریبا برابر با 68 میلیارد دلار آمریکا در سال 2019 است.

آدرس نیروگاه هسته‌ ای چرنوبیل

مجتمع نیروگاه چرنوبیل در 130 کیلومتری شمال کی‌یف (پایتخت اوکراین) و حدود 20 کیلومتری جنوب مرز با بلاروس از چهار راکتور هسته‌ای با طراحی RBMK-1000 تشکیل شده‌است. واحدهای 1 و 2 بین سال‌های 1970 و 1977 ساخته شدند در حالیکه واحدهای 3 و 4 از همان طرح در سال 1983 به پایان رسیده‌است. در زمان حادثه دو راکتور RBMK دیگر در محل در دست ساخت بودند. در جنوب شرقی نیروگاه یک دریاچه مصنوعی حدود 22 کیلومتر مربع واقع در کنار رودخانه پریپیات یک شاخه از رود دنیپر ساخته شده‌است تا آب خنک کننده راکتورها را تأمین کند. این منطقه از اوکراین به عنوان جنگلی از نوع بلاروسی توصیف می‌شود. در حدود 3 کیلومتری راکتور جمعیتی حدود 49000 نفر ساکن بودند. شهر قدیمی چورنوبیل که 12 هزار و 500 نفر جمعیت دارد در حدود 15 کیلومتری جنوب شرقی مجموعه قرار دارد. در شعاع 30 کیلومتری نیروگاه کل جمعیت در زمان حادثه بین 115000 تا 135000 نفر بوده است.

دلیل حادثه چرنوبیل

حادثه چرنوبیل در طی آزمایش ایمنی بر روی راکتور هسته‌ای از نوع RBMK آغاز شد. این آزمایش شبیه سازی قطعی برق بود. قطعی برق به ایجاد یک روش ایمنی برای حفظ گردش آب خنک کننده راکتور کمک می‌کند. این قطعی تا زمانی که ژنراتورهای الکتریکی پشتیبان قادر به تأمین نیرو نیستند همچنان ادامه میابد. سه آزمایش از سال 1982 انجام شده بود اما در ارائه راه حل موفق نبودند. در این چهارمین تلاش تاخیر 10 ساعته غیر منتظره‌ای رخ داد که به معنای انجام وظیفه شیفت عملیاتی غیر آماده بود. در طی کاهش برنامه ریزی شده توان راکتور در آماده سازی برای آزمایش الکتریکی در واقع قدرت به طور غیر منتظره‌ای به سطح نزدیک به صفر کاهش یافت. اپراتورها فقط توانستند تا حدی توان آزمایش مشخص شده را بازیابی کنند که راکتور را در یک وضعیت ناپایدار قرار می‌دهد. این خطر در دستورالعمل‌های عملکرد مشهود نبود بنابراین اپراتورها آزمایش الکتریکی را شروع کردند. پس از اتمام آزمایش اپراتورها باعث خاموش شدن راکتور شدند اما ترکیبی از شرایط ناپایدار و نقص طراحی راکتور باعث ایجاد واکنش زنجیره‌ای هسته‌ای کنترل نشده شد. مقدار زیادی انرژی به طور ناگهانی آزاد شد و دو انفجار هسته راکتور را پاره کرد و ساختمان راکتور نابود شد. یکی انفجار بخار بسیار مخرب ناشی از بخار آب خنک کننده رخ داد. بلافاصله آتش سوزی هسته راکتور در هوای آزاد به صورت گرفت که حدود 9 روز آلودگی رادیواکتیو قابل توجهی را در هوا آزاد کرد. در مناطقی از اتحاد جماهیر شوروی سابق و اروپای غربی به ویژه بلاروس حدود 70٪ از آن‌ها فرود آمد و رسوب کرد. سرانجام در 4 مه 1986 مهار شد.

تلفات حادثه چرنوبیل

انفجار راکتور باعث کشته شدن دو نفر از کارکنان راکتور شد. یک عملیات اضطراری عظیم برای خاموش کردن آتش راکتور و پاکسازی هسته خارج شده نیز آغاز شد. در این فاجعه و واکنش فوری 134 نفر از کارکنان ایستگاه و آتش نشانان به دلیل جذب مقادیر بالای تابش یونیزان (تابشی است که به اندازه کافی انرژی دارد) با سندرم حاد پرتو (مسمومیت پرتویی یا بیماری پرتو) در بیمارستان بستری شدند. از این 134 نفر 28 نفر طی روزها تا ماه‌ها پس از آن فوت کردند و حدود 14 مورد مرگ مشکوک به سرطان ناشی از تشعشع طی 10 سال آینده دنبال شد. برای مقابله با پیامدهای محلی عملیات پاکسازی قابل توجهی در منطقه محرومیت انجام شد و منطقه محرومیت دائمی شد. در میان ساکنان حوالی منطقه فاجعه چرنوبیل از سال 2011 بیش از 15 مورد مرگ ناشی از سرطان تیروئید در کودکان ثبت شده‌است. کمیته علمی اثرات تشعشع اتمی سازمان ملل متحد (UNSCEAR) چندین بار همه تحقیقات منتشر شده در مورد این حادثه را بررسی کرده. در طی این تحقیقات و بررسی‌های دوباره دریافته است که در حال حاضر کمتر از 100 مورد مرگ مستند ناشی از افزایش قرار گرفتن در معرض تابش است. پیش بینی‌های انجام شده بر روی میزان تلفات احتمالی از انتشار چرنوبیل در دهه‌های آینده نیز مشخص شده‌است. حدود 4000 کشته از سه کشور آلوده شوروی سابق و حدود 9000 تا 16000 کشته از کل قاره اروپا پدید آمده‌است.

چه اقداماتی برای بهبود شرایط فاجعه چرنوبیل صورت گرفت؟

برای کاهش انتشار آلودگی رادیواکتیو تا دسامبر سال 1986 نیروگاه حفاظتی نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل ساخته شد. محافظت به دلیل وخامت مداوم شرایط در سال 2017 نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل توسط محفظه بزرگی محصور شد که این محفظه هر دو حنجره و بقایای راکتور را از بین می‌برد در حالی که خطر رادیواکتیو را در بر دارد. پاکسازی هسته‌ای قرار است در سال 2065 تکمیل شود.

سریال چرنوبیل

چرنوبیل یک مینی سریال تلویزیونی با محتوای درام و تاریخی است. این سریال در سال 2019 ساخته شد. موضوع این سریال درباره فاجعه چرنوبیل در سال 1986 و تلاش‌های فراوان پس از آن برای پاکسازی متعاقب اثرات این فاجعه شکل می‌گیرد. این سریال توسط کریگ مازین (Craig Mazin) ساخته شد. نویسنده این سریال نیز یوهان رنک (Johan Renck) بوده‌است. در این سریال بازیگران در گروهی به رهبری جرد هریس (Jared Harris)، استلان اسکارسگارد (Stellan Skarsgård)، امیلی واتسون (Emily Watson) و پل ریتر (Paul Ritter) حضور دارند. این سریال توسط HBO (یکی از بزرگترین پخش‌کننده‌های شبکه‌های تلویزیونی کابلی) در ایالات متحده و Sky UK (یک شرکت مخابراتی و رسانه‌ای) در انگلستان تولید شده است. این سریال پنج قسمتی در ایالات متحده در تاریخ 6 مه 2019 و همزمان در انگلستان در 7 مه به نمایش درآمد و مورد استقبال گسترده منتقدان قرار گرفت. در هفتاد و یکمین دوره جوایز بین المللی فیلم و سریال نوزده بار به عنوان نامزد در زمینه‌های مختلف قرار گرفت. این سریال به عنوان سریال‌های برجسته در زمینه کارگردانی و نویسندگی نیز برنده شد. جرد هریس(Jared Harris)، استلان اسکارسگارد (Stellan Skarsgård) و امیلی واتسون (Emily Watson) نیز نامزدهای بازیگری دریافت کردند. در هفتاد و هفتمین دوره جوایز گلدن گلوب (Golden Globe)، این مجموعه برای بهترین مینی سریال یا فیلم تلویزیونی برنده شد و استلان اسکارسگارد (Stellan Skarsgård) به عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل سریال نیز برنده شد. در حالی که این مجموعه به طور جامع تحقیق شده بود اما برخی از رخداد‌ها برای اهداف نمایشی گرفته شده‌بود. منتقدان، کارشناسان و شاهدان اختلافات تاریخی و واقعی زیادی را در نمایش یادآور شدند.

سخن فاینداتور

سپاس از شما همراهان همیشگی فاینداتور که در تمامی مراحل ما را یاری می‌کنید. نظرات شما عزیزان همواره باعث دلگرمی ما می‌شود. به امید روزی که هیچ فاجعه و حادثه‌ای در جهان رخ ندهد و تمامی انسان‌ها در آرامش، سلامتی و شادی زندگی خود را سپری کنند.
آیا درباره فاجعه چرنوبیل اطلاعات دیگری دارید؟
برای بهبود اوضاع بعد از حادثه چرنوبیل چه پیشنهاداتی دارید؟