شناخت صنعت گردشگری

در این بخش از مجله فاینداتور نگاهی تخصصی خواهیم داشت به چرایی وجود صنعت گردشگری و این صنعت پولساز و روبه رشد را به صورت جامع به شما همراهان عزیز معرفی خواهیم کرد. در ادامه با بحث هایی نظیر سهم بازار این صنعت یا منظور از امنیت در گردشگری و ده ها موضوع جذاب دیگر همراه شما خواهیم بود.

گردشگری چیست؟

گردشگری، میان رشته ای است که با همه علوم هماهنگ می شود.

معنای واژه توریسم

توریسم (Tour + ism) واژه ترکیب شده گردش، مسافرت Tourو یک نوع مکتب (ادبی، سیاسی، گشت، فکری، هنری) است که همان Ism می باشد. به زبان خیلی ساده یعنی توریسم. توریسم یعنی مکتبی که پایه فکری آن سیر و سفر و سیاحت است.

معنای توریسم در فرهنگ آکسفورد

توریست را، تجارت تهیه خدمات و پذیرایی برای مردمانی دانسته که از یک مکان دیدار می کنند.

معنای توریسم در فرهنگ وبستر

توریسم، مسافری که به منظور تجارت، صنعت و یادگیری سفر می نماید و سپس به نقطه شروع باز می گردد و در متون فارسی، معادل گوناگونی برای واژه توریسم ذکر شده است. مانند: گردشگری، جهانگردی، سیاحت، تفریح و حتی ایرانگردی.

تعریف سازمان جهانی گردشگری برای توریسم

صنعت توریسم یا جهانگردی UN.WTO (WORLD TOURISM ORGANIZATION) به مجموعه فعالیت های فرد یا افرادی گفته می شود که به مکانی غیر از مکان عادی خود سفر می کنند و حداقل یک شب و حداکثر یک سال در آنجا اقامت نموده و هدف از مسافرت، گذران اوقات فراغت، تفریح، تجارت یا فعالیت های دیگر است و اهدافی نظیر اشتغال و کسب درآمد در منطقه مورد نظر را شامل نمی شود. به‌عبارتی هدف از سفر گرفتن دستمزد نباشد.

نکات مهم درباره صنعت گردشگری

اگر به گردشگری و سفر علاقه مند هستید در همین ابتدا باید نکات زیر را بدانید:

امنیت گردشگری چیست؟

امنیت گردشگری یعنی ثبات قیمت ها در همه زمینه ها و در تمام نقاط کشور. مثال: ثابت بودن قیمت یک بطری آب در سراسر کشور.

اهمیت صنعت گردشگری در چیست؟

یکی از مهمترین صنایع جهانی در حال رشد و توسعه که می توان آنرا پدیده قرن 20 ام دانست که همچنان نیز در قرن 21 ام از صنایع پیشرو دنیا خواهد بود بی تردید صنعت گردشگری است؛ زیرا شمار گردشگران از 25.000.000 نفر در سال 1950 به 670.000.000 نفر در سال 2000 و 980.000.000 نفر درسال 2011 رسیده است. پیش بینی ها گویای آن است که شمار گردشگران ورودی بین المللی به 6/1 میلیارد نفر در سال 2020 خواهد رسید.

سهم بازار گردشگری چقدر است؟

سهم بازار گردشگری در اقتصادهای پیشرفته دنیا برابر با 53% معادل 500.000.000 نفر در سال 2010 بوده است. سهم اقتصادهای نوظهور (در حال توسعه) برابر با 47% معادل 445.000.000 میلیون نفر از گردشگران ورودی بین المللی بوده است؛ در حالیکه سهم این گروه در سال 1950 فقط 13% بود.
رشد صنعت گردشگری حدود 4 تا 5% طی چند سال اخیر بوده و پیش بینی ها گویای رشد بیشتری معادل 6/4% در سال 2020 بود.
صنعت گردشگری حدود 11% از کل اشتغال جهانی را به خود اختصاص داده است. اشتغال مستقیم مانند: تور لیدرها، راننده گان، مسئولان پذیرش هتل و... و اشتغال غیر مستقیم مانند: بنائی که هتل را ساخته، نانوائی که نان را می پزد و کشاورز و...
دوره زمانی بازگشت سرمایه در این صنعت نسبت به صنایع دیگر کوتاهتر و ضریب سود آن نیز نسبتا بالا می باشد.
صنعت گردشگری بسیاری از بخش ها و فعالیت ها را تولید می نماید که به صورت مستقیم و غیر مستقیم همه حوزه های اقتصادی را هدف قرار می دهد. به نوعی می تواند موتور محرکه رشد اقتصادی منطقه ای و ملی نیز به شمار آید.

صنعت پاک گردشگری به چه معناست؟

گردشگری به عنوان صنعت پاک به شمار می رود زیرا نسبت به صنایع دیگر از آلودگی بسیار کمتری برخوردار است، نام دیگر این صنعت، نامرئی است برای مثال وقتی شما از تله کابین استفاده می نمائید از محصول لذت می برید اما قادر نیستید که تله کابین را با خود ببرید.
از یاد نبرید که به ازای هر گردشگر ورودی حدود 10-5 فرصت شغلی ایجاد می شود و با ورود هر گردشگر حدود 800 تا 1000$ ارز کسب می شود.

انواع گردشگری

اقسام گردشگری از دید سازمان جهانی گردشگری (UN.WTO)را از بُعد تقاضا به سه قسمت تقسیم نموده است.

گردشگری بومی

گردشگری بومی داخلی یا درون حوزه ای Domestic Tourism سفر ساکنان مقیم یک کشور، در کشور خودشان است. مثال: از تهران به اصفهان سفر می کنید.

گردشگری درون مرزی

گردشگری درون مرزی و ورودی Inbound Tourism سفر غیر ساکنانی که وارد یک کشور دیگر می شوند را می گویند. مثال: شما در لندن دانشجو هستید ولی برای تفریح به منچستر سفر می کنید.

گردشگری برون مرزی

برون مرزی یا خروجی Outbound Tourism ساکنان یک کشور که به قصد سفر به کشورهای دیگر از مرزهای کشور خود خارج می شوند. مثال: سفر به مالزی.

انواع گردشگری بر اساس منطقه

اگر معیار سنجش را، کشور یا منطقه مورد بازدید قرار دهیم آنگاه سه نوع گردشگری خواهیم داشت.
گردشگری داخلی Internal Tourism شامل گردشگری بومی و درون مرزی می شود.
گردشگری ملی National Tourism شامل گردشگری بومی و برون مرزی می شود.
گردشگری بین المللی Tourism International شامل گردشگری درون و برون مرزی می شود.

تعاریف مفاهیم گردشگری

گردشگری (Tourism) : به عمل فردی که به مسافرت می رود گفته می شود.
گردشگران (Tourists) : بازدیدکنندگانی که حداقل یک شب را در سرزمین مقصد اقامت می کنند.
مـافر(Traveler) : کسی که بین 2 یا چند کشور - چند محل در داخل کشور، سفر می کند.
بازدیدکننده (Visitor) : همه گروه های مسافران که در قالب فعالیت های گردشگری سفر می کنند.
بازدید کننده یک روزه (Someday Visitor) : بازدیدکنندگانی که شب را در مقصد مورد نظر اقامت نمی کنند. مانند: گردشگرانی که با کشتی سفر می کنند و در یک منطقه وارد جزیره ی شده و از آنجا بازدید نموده و مجدداً به درون کشتی باز می گردند.

ویژگی های صنعت گردشگری

1. اساس صنعت گردشگری بر وجود و بهره مندی از تفاوت استوار است. وقتی سفر می کنیم و از مقر زندگی خود دور می شویم زندگی برای مدتی از هر لحاظ متفاوت خواهد بود. برای مثال آمریکایی ها به مناطق بومی سفر می کنند نه برای دیدن آسمان خراشها و اروپائیان سفر به کویر را بجای سفر به شمال کشور ما ترجیح می دهند چون آب و هوای شهر و کشور خودشان مشابه آب و هوای آنجا می باشد. ولی عرب ها بر عکس رفتار می کنند.
2. گردشگر برای بهره مندی از کالا و خدمات صنعت گردشگری ناگزیر از سفر به سرزمین مقصد است. یکی از ویژگی هایی که گردشگری را متفاوت می کند این است که گردشگر (متقاضی) خود هزینه جابجایی را می پردازد.
3. فعالیت های مرتبط با صنعت گردشگری بر خلاف جریان معمول زندگی گردشگران شکل می گیرد. برای مثال: در سفر نوع رفتارمان، پوشش و خوابیدن و خوردن و حتی ریتم غذایمان با شرایط معمول زندگی روزمره مان متفاوت می گردد.
4. نقش نظام اطلاع رسانی در صنعت گردشگری چشم گیر است. از این طریق از جغرافیایی مقصد مورد نظر که گاهاً توسط بروشور، سی دی و ... اطلاع کسب می کنیم. چون جغرافیایی مقصد قابل جابجایی نیست.
5. صنعت گردشگری فصلی است. یعنی با بحث آب و هوا تنظیم می گردد. برای مثال: زمان، بسیار مهم است و در تعطیلات نوروز می توان از زمان تعطیلی بدست آمده به هر نقطه از کشور سفر نمود. یکی از راه های متوجه شدن شرایط آب و هوایی مقصد، آشنا بودن با بادهای غالب است که می توان به موقعیت جغرافیایی شمال و جنوب بودن منطقه آگاه شد. برای مثال: باد غالب در تهران از غرب به شرق است. از طرفی مثلا: آب و هوا هم می تواند جاذبه گردشگری باشد و هم نه به این معنا که در تابستان آن هم در جزیره کیش حمام آفتاب جاذبه می باشد ولی در این فصل برف معنی نمی دهد.
6. گردشگری، صنعتی کاربردی است. در این صنعت نیاز به دستگاه ها و ماشین آلات نیست زیرا نیروی انسانی نیروی اصلی محسوب می شود و از بی سواد تا با سواد در این صنعت بکار گرفته می شوند. برای مثال: مدیر هتل (با سواد) نظافت چی هتل (بی سواد).
7. کالاها و خدمات تولید شده در صنعت گردشگری عمدتا غیر قابل انبار کردن هستند که این یکی از ویژگی های منفی این صنعت است. برای مثال: در این صنعت نمی توانیم اتاق هتل را انبار کنیم و یا صندلی هواپیما را. روزی که سپری شود و اتاقی از هتل خالی بماند ضرر است.
8. بازار هدف کشور ایران، کشورهای همسایه هستند مانند ارمنستان با ایجاد فضاهای جهت اجرای کنسرت ها و پای کوبی ها، ایران را بازار خود قرار داده است که ایران در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده است.
9. گردشگری صنعتی چتری است. طیف وسیعی را در بر می گیرد و تمام محصولات و خدماتش به یکدیگر وابسته و مرتبط اند، یعنی همانند چتری می باشد که اگر گوشه ی چتر سوراخ شود دیگر قابل بهره برداری نخواهد بود.
10. سمت (جهت، سو) تقاضا در این صنعت به شدت تحت تاثیر عوامل غیر اقتصادی قرار دارد. یعنی عواملی چون سیل، زلزله، جنگ، بیماری و ... می تواند مقصد را برای گردشگر بازدارنده نماید. و همچنین عدم ثبات سیاسی نیز موجب کاهش گردشگری می شود مثل کشور مصر.
11. این صنعت دارای منافع غیر اقتصادی بسیار است برای مثال منافع سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی.
12. بهره مندی از محصولات صنعت گردشگری حاصل تعامل اجتماعی میان عرضه کننده و متقاضی می باشد. مثلا: قیمت محصولات گردشگری استاندارد ندارد بلکه به کیفیت کالا مربوط می شود.
13. گردشگری یک بخش پیشرو در اقتصاد به شمار می آید. مانند یک لوکوموتیو عمل می کند. مثال: کشاورزی که تولیداتش 50 کیلو گرم بوده ولی با حضور گردشگران در آن منطقه، نیاز به تقاضا افزایش یافته و ایشان نیز تولیداتش را اضافه نموده و در نتیجه درآمدش نیز افزایش می یابد.
14. محصولات صنعت گردشگری قابل بهره برداری 2 گانه هستند یعنی وقتی جاده ای برای کشاندن توریست ها به منطقه ای ایجاد می کنیم، در واقع هم گردشگران و هم بومیان از آن بهره برداری می کنند.
15. اغلب واحدهای فعال در صنعت گردشگری کوچک می باشند. در این حالت عدم مزیت کسب و کار خواهیم داشت.
16. صنعت گردشگری نسبت به تغییرات درآمد و قیمت بسیار حساس است برای مثال کشش پذیر است و با افزایش درآمد، تقاضا نیز افزایش می یابد.
17. بسیاری از مشاغل در صنعت گردشگری، فصلی است. مثل: اسکی آبعلی در زمستان و اسکی چمن در تابستان.
18. اغلب شاغلین این صنعت را بانوان تشکیل می دهند. مانند : مهمانداران هواپیما، کارمندان آژانس های مسافرتی و هوایی.
19. اغلب شاغلین این صنعت را جوانان نیز تشکیل می دهند. نیمی از جمعیت فعال در این صنعت کمتر از 25 سال سن دارند. بر اساس گزارش سازمان جهانی کار، 13 تا 19 میلیون نفر از شاغلین این صنعت از 18 ساله ها می باشند. مثلاً در تابستانها، جهت کار در هتل ها از دانشجویان استفاده می شود.

مناطق مختلف جهان بر اساس تقسیم بندی WTO

1- آمریکا
2- افریقا
3- اروپا
4- خاورمیانه
5- آسیای جنوبی (ایران، افغانستان، پاکستان، هندوستان، سریلانکا، میانمار، نپال، جزایر مالدیو، بنگلادش، بوتان)
6-شرق آسیا و حوزه اقیانوس آرام.
سخن فاینداتور
در اینجا برخی از مفاهیم پرکاربرد در رابطه با صنعت گردشگری را بیان کردیم و این مژده را به شما می دهیم که فردا ادامه آن را می توانید راس ساعت 12:30 ظهر از مجله فاینداتور دنبال کنید.
منتظر نظرات شما عزیزان هستیم.