شفق قطبی چیست و کجاست؟

در این سری سفرهای مجازی فاینداتور می خواهم درباره شفق های قطبی صحبت کنم. شفق های قطبی همان نورهای رنگی هستند که از آنها با نام‌هایی مثل نور قطب شمال یا نور ارواح هم یاد می‌کنند. شاید شما هم عکس‌هایی از شفق‌های قطبی دیده باشید اما می‌دانید که چرا چنین نورهایی تولید می‌شوند و در چه کشورها و دقیق تر بگویم در چه شهرهایی می‌توانید آنها را ببینید؟ در ادامه این موضوعات را بررسی می‌کنیم.

شفق قطبی چیست و چگونه به وجود می آید؟

شفق قطبی Aurora با نام هایی همچون نورهای قطبی، نورهای جنوبی و شمالی و نورهای قطبی نیز در ایران شناخته می شوند. شاید تصاویر شفق قطبی را دیده باشید اما ندانید علت پدید آمدن آنها چیست و در چه شهر و کشورهایی می توانیم آنها را ببینیم و از همه مهمتر این که در چه زمان هایی قابل مشاهده هستند؟
باید بگویم که شفق های قطبی همانطور که از نام آنها مشخص است در عرض های نزدیک به قطبی شمال و جنوب دیده می شوند که در بخش های بعدی به صورت مفصل درباره کشورهایی که می توانید شفق ها را در آنها ببینید صحبت خواهم کرد. شفق ها نورهای رنگی با اشکال نامتقارن هستند که به صورت متحرک در آسمان برخی کشورها به چشم می خورند. در وب سایت های غیر علمی از شفق های قطبی به عنوان نوعی اختلال و اغتشاش در جو کره زمین یاد می شود اما در حقیقت اینگونه نیست و این نورهای زیبا دلیل علمی دقیقی دارند و در شرایط خاصی دیده می شوند.
شفق های قطبی بر اثر وجود طوفان های خورشیدی و برخورد آنها با میدان مغناطیسی زمین سبب به وجود آمدن شفق قطبی می شود. منظور از طوفان های خورشیدی همان ذرات ریزی هستند که از خورشید جدا شده و در فضا معلق می شوند و در نهایت به زمین می رسند. ذرات خورشیدی به زمین برخورد نمی کنند بلکه با میدان مغناطیسی زمین برخورد می کنند که همین موضوع باعث ایجاد پدیده‌ی زیبای شفق می شود.
شاید در زمان تماشای شفق قطبی تصور کنید که به زمین خیلی نزدیک هستند اما باید بدانید که به صورت میانگین شفق ها در ارتفاع 500 کیلومتری از سطح زمین رخ می دهند اما در ارتفاع 100 کیلومتری نیز به چشم می خورند. ذرات طوفان های خورشیدی از جنس پروتون، یون های سنگین و الکترون هستند که به ذره های باردار شده‌ی مگنتوسفر کره‌ی زمین اصابت کرده و اتم های جدیدی می سازند.

چرا شفق قطبی می درخشد؟

همانطور که اشاره کردم این پدیده از خورشید نشات می گیرد بنابراین حامل انرژی است و به صورت حدودی می توانم بگویم که بین 1 تا 100 الکترون ولت انرژی با خود به سطوح نزدیک کره زمین می ‌آورند. این ذرات دارای انرژی با اتم های جو زمین برخورد کرده و پرتوهای نوری از خود منتشر می کنند. به دلیل آن که اغلب آنها با اکسیژن زمین ترکیب می شوند رنگ سبز را می پراکنند؛ البته نباید از یاد برد که برخی از شفق های قطبی به رنگ های قرمز و بنفش دیده می شوند که حاصل برخورد آنها با نیتروژن است.

شفق قطبی کجا و در چه کشورهایی دیده می شود؟

دیدن تصاویر شفق قطبی بسیاری از مردم را به وجد می آورد و علاقه مند می کند که برای یکبار هم که شده در طول زندگی خود نظاره گر شفق های قطبی باشند. همه ساله در کشورهایی که شفق قطبی در آنها رخ می دهد تورهایی تفریحی و علمی برای توریست ها برگزار می شود و ایرانیان هم به صورت کوچ سرفینک یا با خرید تور خود را به این سرزمین ها می رسانند. حالا بررسی می کنیم که در چه کشورهایی می توانید شفق قطبی ببینید.

شفق قطبی در کشور فنلاند

از نظر من یکی از بهترین کشورها برای تماشای پدیده شفق قطبی فنلاند Finland است زیرا اغلب مردم کشورهای همسایه آن را برای تماشای شفق می شناسند و به آنها سفر می کنند اما در فنلاند می توان با صرف هزینه کمتر علاوه بر دیدن شفق قطبی از دیدن گوزن های وحشی شمالی و دریاچه های یخ زده نیز لذت برد.
شهرهای شمال شرقی و غرب فنلاند مکان های خوبی برای تماشای شفق قطبی هستند؛ همچنین یک دهکده کوچک در غرب فنلاند وجود دارد به نام لووستو Luosto که همه ساله در آن برنامه های متنوعی برای گردشگرانی که قصد تماشای شفق ها را دارند تدارک دیده می شود.

عکس لووستو در فنلاند

سوئد و شفق قطبی

سوئد Sweden از دیگر کشورهایی است که می توانید در آن شفق های قطبی را ببینید. کشور سوئد با توجه به مساحت جمعیت بسیار کمی دارد و این موضوع را به وضوح وقتی در حال پرواز در آسمان آن هستید متوجه خواهید شد زیرا به سختی می توانید نور خانه ها یا مکان هایی که انسان ها زندگی می کنند را در این دیار ببینید و هنگام شب بسیاری از بخش های آن تاریک دیده می شود.
سوئد جای بسیار خوبی برای تماشای پدیده جذاب شفق قطبی است. در شمال سوئد روستای بسیار کوچکی به نام ابیسکو Abisko وجود دارد که یکی از بهترین مکان های کره زمین برای دیدن شفق قطبی محسوب می شود. آسمان صاف و بی ابر و موقعیت جغرافیایی ناب سبب شده که این روستای کوچک که فقط 85 نفر جمعیت دارد در نزد شکارچیان شفق قطبی به جای بسیار مشهوری تبدیل شود.
سوئد اولین کشوری است که در سال 1989 میلادی هتل تمام یخ در آن ساخته شد و از همان زمان برای جذب توریست تلاش های زیادی انجام گرفت زیرا پتانسیل جذب گردشگران عاشق شفق قطبی را داشت. گفته می شود در حال حاضر 365 هتل یخی وجود دارد که تجربه جالبی برای توریست های خارجی به شمار می آید بنابراین با سفر به سوئد می توانید علاوه بر آشنایی با پدیده شفق و لذت تماشای آن تجربه اقامت در هتل های یخی را هم به دست بیاورید. عکس ها مربوط به ابیسکو در سوئد هستند

شفق قطبی در نروژ

جوانا لاملی Joanna Lumley که یک مانکن و بازیگر انگلیسی است با تماشای شفق قطبی در نروژ گریست و این موضوع بازتابی بین المللی پیدا کرد و از آن پس شهرت کشور نروژ برای تماشای شفق های قطبی دوچندان شد. شهر ترومسو Tromsø مشهورترین مکان در این سرزمین برای دیدنی شفق قطبی به شمار می رود اما در سالهای اخیر به دلیل آلودگی های نوری که انسان ها در این بخش ایجاد کرده اند دیدن شفق قطبی کمی دشوار شده و باید مکان هایی را پیدا کنید که کمتر آلودگی نوری دارند.
در ترومسو امکانات خوبی برای توریست ها وجود دارد و می توانید از تماشای مناظر کوهستانی هم لذت ببرید. بد نیست بدانید که خوراک خرچنگ نیز در این بخش از نروژ بسیار پرطرفدار است و توجه گردشگران را به سمت خود جلب می کند.

عکس های شفق قطبی در ترومسوی نروژ

ایسلند و شفق طبی

کشور ایسلند Iceland یکی دیگر از انتخاب ها برای تماشای پدیده‌ی شفق قطبی است. ایسلند به خاطر طبیعت و مناظر منحصر به فرد خود شهرتی جهانی دارد حالا تصور کنید که با فرار از چراغ شهرها امکان دیدن آسمانی پوشیده از نورهای کمتر دیده شده را هم خواهید داشت.
در قسمت پایتخت همه کشورهای اروپایی متوجه شدیم که شهر اسلو مهمترین و پایتخت کشور ایسلند است. هتلی به نام رانگا Hotel Ranga کمی خارج از اسلو هست که در آن همه چیز برای لذت بردن از تماشای شفق های قطبی تدارک دیده شده و در حقیقت معروف ترین جا برای علاقه مندان به این موضوع در سراسر ایسلند به شمار می رود. افرادی در این هتل حضور دارند که هر 15 دقیقه یکبار موقعیت شفق های قطبی را مشخص می کنند تا گردشگران مجبور نباشند دردسر زیادی را برای یافتن مکان مناسب دیدن شفق قطبی تحمل کنند.
نکته خوبی که درباره شفق های قطبی در ایسلند وجود دارد این است که در فصل پاییز نیز قابل مشاهده هستند و این زمان هوا کمی معتدل تر شده و به نسبت سایر شهر و کشورها هوا وضعیت بهتری دارد.

عکس شفق های قطبی ایسلند

شفق قطبی در گرینلند

گرینلند Greenland کشوری است که در دنیای صنعت گردشگری کمتر شناخته شده و مورد توجه قرار می گیرد. حتی افراد بسیاری نمی دانند که در کجای نقشه قرار دارد. گرینلند در شما شرقی قاره آمریکای شمالی واقع شده و به خاطر یخبندان و آب و هوای سرد توریست ها تمایلی به بازدید از آن نشان نمی دهند.
گرینلند دومین کلاهک یخی بزرگ کره زمین است و سفر به آن و تحمل هوای سردش کار آسانی نیست با این اوصاف چون شفق های قطبی در این دیار با وضوح زیادی دیدن می شوند برخی از ماجراجویان به گرینلند می روند. تورهای تفریحی با هدف دیدن شفق قطبی به مقصد گرینلند وجود دارند و با خرید این نوع تورها می توانید در شمالی ترین هتل جهان اقامت کرده و حیات وحش عجیب گرینلند را ببینید.

عکس های شفق قطبی در گرینلند

کانادا و شفق های قطبی

از دیگر کشورهای مشهور برای دیدن شفق قطبی کاناداست که ایرانیان را هم به سوی خود جذب کرده است. برای دیدن شفق قطبی در کانادا باید سفر به نسبت طولانی به سمت شمال کانادا را پشت سر بگذارید تا به صورت کامل از آلودگی های نوری خارج شوید. این سفر طولانی برای خیلی از توریست ها جالب نیست و آنها را پشیمان می کند اما از نظر من اگر مقصد شما جایی مثل یوکان Yukon (غربی ترین منطقه کانادا) باشد ارزش سفر را دارد. در یوکان جمعیت کمی سکونت دارند و اغلب مناطق یخ زده هستند و حیات جانوری به خرس های وحشی محدود می شود. در سال 1880 میلادی افراد زیادی به خاطر یافتن طلا به یوکان هجوم بردند و آن را آباد کردند اما امروزه چونین نیست و دوباره کم جمعیت شده است.
اگر کانادا را برای دیدن شفق قطبی انتخاب می کنید باید بدانید که نیازمند تجهیزات قوی برای مبارزه با سرما و یخ خواهید بود اما تورهای تفریحی که برای دیدن شفق قطبی تدارک دیده می شوند تجارب بسیار خوبی را در ذهن شما نقش خواهند زد و از تجربه سفر به کانادا پشیمان نخواهید شد. در آخر خوب است بدانید که در کانادا به شفق قطبی دنسینگ کوستز یا همان اشباح رقصان نیز می گویند.

عکس های شفق قطبی کانادا

زمان مناسب دیدن شفق قطبی

در اغلب مکان هایی که در بالا اشاره کردیم زمان مناسب برای دیدن شفق قطبی بین ماه های سپتامبر (شهریور) تا اکتبر (مهر) و از مارچ (اواسط اسفند) تا آوریل (اواسط فروردین) است. در طول شبانه روز هم بر اساس مقصدی که انتخاب می کنید باید بررسی نمایید که چه ساعتی برای دیدن این پدیده بهتر است که این کار را راهنمایان محلی در هر ناحیه انجام می دهند.

صدای شفق قطبی

علاوه بر زیبایی شفق های قطبی خوب است بدانید که این پدیده ها دارای صوت نیز هستند. شفق های قطبی صدایی شبیه به انفجار خفه شده‌ی ترقه از خود ساطع می کنند. این صداها کوتاه مدت در محیط می مانند و از آنها به عنوان سر و صداهای پراکنده یاد می شود.
گفته می شود که سرخپوستان ساکن در آمریکای شمالی با سوت های مخصوص صداهایی شبیه به صدای شفق قطبی تولید می کنند تا این تصور ایجاد شود که در منطقه شفق قطبی وجود دارد اما در حقیقت این کار آنها نشان دهنده‌ی آرزوی مرگ است. البته منبع معتبری در رابطه با این ماجرا در دست نداریم.

فاینداتور

لطفا اگر تجربه دیدن یا عکاسی از شفق های قطبی را دارید تجارت خود را با ما و سایر فاینداتوری ها در میان بگذارید. بگویید که حاضر به خرید تورهای اروپا برای دیدن شفق قطبی هستید یا خیر و اگر در جستجوی تور ارزان اروپا به این منظور هستید چه قیمتی برای یک سفر 1 هفته ای به اروپا با هدف تماشای شفق قطبی برای شما مناسب است؟
منتظر دیدگاه های شما خوبان هستیم.