سفر به چابهار

راهنمای سفر به چابهار

به رسم اکثر سفرها ، دلم می خواهد با نوشتن سفرنامه چابهار، زیبایی های طبیعت مسحور کننده ی چابهار را برای همیشه در ذهنم تروتازه نگه دارم.
ولی در راه برگشت به این فکر می کردم که واقعا چطور می توانم این همه زیبایی را در قالب کلمات بیاورم...
به نظرم کاریست غیرممکن!
شاید بهتر باشد بسنده کنم به گذاشتن عکس هایی که دوستان ،بسیار هنرمندانه گرفتند و نکاتی که لیدر بامعلوماتمان ،آقای دانایی فرد در اختیارمان گذاشتند.
بدون ذره ای تردید، سواحل مکران در سیستان و بلوچستان از زیباترین سواحلی بود که تا به حال دیده بودم.
و صد البته که بدون در نظر گرفتن نگاه معصومانه ی کودکان و حجب و حیای بی اندازه ی اهالی این خطه از سرزمینمان ایران، و بدون دیدن این حجم از کمبودها و نبود زیر ساخت ها که تا وقتی به چشم ندیده بودم برایم قابل باور نبود، سفر بسیار لذت بخش تر بود.
مدت ها بود که با تعریف هایی که از طبیعت چابهار شنیده بودم دوست داشتم سفری به آنجا داشته باشم.
بالاخره در روزهای پایانی اسفندماه این آرزو به حقیقت پیوست و این شانس را پیدا کردم که با آژانس خوش نام دالاهو و جمعی از عاشقان سفر به رهبری لیدری بسیار حرفه ای بتونم جاهایی رو ببینم که بی شک از زیباترین مکان هایی است که در دنیا وجود دارد.
پروازمان از تهران به چابهار حدود دوساعت و ربع طول کشید.
محل اقامتمان دهکده ی ساحلی لیپار بود در کنار دریای عمان.

 

 

ویلاهایی مجهز و بسیار تمیز با مهمان نوازی گرم.
در ابتدای ورودمان با موسیقی سنتی بلوچی سیستان و بلوچستان و نوشیدنی مطبوعی استقبال دلچسبی داشتیم.

 

 

شب بود و وقتی برای کشف زیبایی های اطراف محل اقامتمان نبود ولی شکوه آسمان صاف و ستارگان بزرگ و پرنور را به هیچ عنوان نمیشد نادیده گرفت.
بسیار خوش شانس بودم که تونستم از قبل از طلوع آفتاب، لذت شنیدن صدای موج ها رو از روی بالکن پلکانی اتاق به سمت دریای عمان، با تمام وجود حس کنم.
رنگ آبی فیروزه ای بی نظیر دریا با موج های کوتاه ووزش بادی ملایم و صدایی آرامش بخش که باید در دل و جان ذخیره اش کرد تا وقت برگشت به هیاهوی تهران، حتی با یاداوریش بتوانیم لحظه ای حال خوب به خودمان هدیه کنیم.
بعد از صرف صبحانه قرار بود به سمت اسکله ی صیادی بریس برویم.
در راه به تالاب لیپار چابهار رسیدیم.
تالاب آب شوری که زمانی مساحت آن حدود 14 کیلومتر مربع بوده و در اثر بارندگی های موسمی و سیلاب های منطقه ایجاد شده.
البته جاده ی ساحلی گردشگری چابهار به گواتر روی ساختار آن اثرگذار بوده.
رنگ صورتی تالاب به خاطر وجود پلانکتون ها و مواد آلی و معدنی است که از طریق رودخانه ها به تالاب منتقل می شود و فعل و انفعالات طبیعی و جریانهای دریایی فصلی مانسون همگی دست به دست هم داده و رنگ صورتی تالاب را بوجود آورده اند.
البته گویا چند سالی است مانند خیلی از تالابهای دیگر ایران، تالاب لیپار هم دچار خشکی شده و بسیار افسوس که نتوانستیم آنچه تعریفش را شنیده بودیم به چشم ببینیم.
و فقط کمی آب در تالاب وجود داشت آنهم بدون رنگ صورتی!
در اطراف تالاب، کپرهای کوچکی برای فروش صنایع دستی و هنر دست زنان بلوچی و سوزندوزیهایی که زمانی بر روی لباسهای ملکه ی ایران ، نماد اصالت بود و اکنون نیاز به حمایت دارند، وجود داشت.
طراحی هایی که دخترانی بسیار جوان روی دستهایمان با حنا انجام دادند، بسیار زیبا و هنرمندانه بود.
به فکر فرو رفتم که در دل آدمی چه جیزی نهفته است که در میان اینهمه خاک و اینطور بی هیچ امکاناتی حتی برای نیازهای اولیه ی یک زندگی، آنهم در قرن 21!!! میتوان اینطور با فروتنی نقشهایی چنین هنرمندانه آفرید!
نقاشی چنین گلهای زیبایی باحنا، نشان جوشش احساس در دل آفریننده شان دارد و چطور می توان اینهمه احساس و استعداد را نادیده گرفت ؟! اگر این دختران امکاناتی برای آموزش داشتن به کجاها که نمیرسیدند!
در مسیر رسیدن به گواتر، در فاصله ی حدود 40 کیلومتری چابهار، گذاری از مریخ داشتیم.

 

 

کوه هایی که با ساختار و شکل خاصشان و به دلیل نوع فرسایش و گونه رسوبی خاص، حدود چهار تا پنج میلیون سال قدمت دارند و تداعی کننده ناهمواری های سطح مریخ هستند.
از شگفتی های این کوه ها، مواد اصلی تشکیل دهنده شان است که ترکیبی از بقایای بدن جانداران دریایی مثل ماهی ها و سخت پوستان به همراه ماسه و خاک رس است.
ارتفاع این کوه ها از پنج متر تا صد متر متفاوت است.
این کوه ها زمانی زیر آب بوده اند و به علت فرسایش به وسیله باد و باران، شاید دندانه دندانه بودن و شیار های روی آن هستیم و هیچ پوشش گیاهی روی آن وجود ندارد.
با اندکی خیال پردازی می توان ساعت ها غرق در داستان هایی شد که با دیدن کوه های مریخی چابهار، ذهن برای خودش می تواند بسازد...
چون چابهار به علت موقعیت جغرافیایی ، همه ی فصل های آن از آب و هوایی معتدل و مرطوب برخوردار است، به همین دلیل نام چهاربهار بر روی آن گذاشته شده است.
جاده ی چابهار به سمت گواتر پر از سراشیبی های تند است و راننده های محلی با تبحر در آنها تردد می کنند.
در ادامه سفر به خلیج گواتر، خلیج مرزی ایران با پاکستان رسیدیم و به همین علت، چند بار از ایستگاه های بازرسی عبور کردیم.
این خلیج در بین دریای عمان و ساحل مکران قرار گرفته. رودخانه ی باهوکلات از سمت ایران و رودخانه نهردشت از سمت پاکستان به خلیج گواتر می ریزد.
این خلیج از اولین جاهایی در ایران است که خورشید در آن طلوع می کند.
خلیج گواتر میزبان یکی از شگفتی های طبیعت، جنگل های حرا، می باشد.

 

 

جنگل های شگفت انگیزی که درون آب شور ریشه دارند و در تمام فصول سال سرسبزند.
این جنگل ها در واقع معرف اکوسیستمی خاص در مناطق استوایی هستند.
سازش این گیاه با آب شور و شرایط نامناسب، از آن یک گیاه استثنایی ساخته.
این درختان در طی میلیون ها سال سازگاری خوبی با آب شور پیدا کردند و در واقع مانند یک کارخانه آب شیرین کن طبیعی، آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می کنند.
دیدن دلفین های بازیگوش و رقص آنها میان موج ها، تابلویی بی نظیر بود.

 

 

دلمان نمی خواست گشت قایق به پایان برسد ولی برای رسیدن به تمام برنامه ها باید به سمت اقامتگاه بومگردی برای صرف چلوماهی شوریده ی بسیار خوشمزه ای می رفتیم.
بعد از استراحتی کوتاه ولی بسیار دلچسب در اقامتگاه برای تماشای اسکله ی بریس راه افتادیم.
بریس یکی از زیباترین و کمیاب ترین سواحل صخره ای ایران است که از صخره های مرجانی تشکیل شده و از بالای این صخره ها می توان چشم انداز بسیاز زیبایی از دریا و قایق ها را تماشا کرد.

 

 

در ساحل بریس سه دماغه وجود دارد که یکی از آنها بزرگتر است و دماغه اصلی به حساب می آید.
پرواز مرغ های دریایی بر فراز لنج ها و صخره ها حس و حال بی نظیری ایجاد می کند و برخورد موج ها بر ساحل صخره ای بسیار جذاب هستند.
چشم انداز اقیانوس هند را می توان از این ساحل زیبا تماشا کرد.
در کنار زیبایی فوق العاده ای که از دماغه بریس می توان دید، باید خیلی مراقب بود که محو شدن در زیبایی ها، شما را به سمت خطر پیش نبرد.
با اینکه از خطرناکترین نقطه ی دماغه شاهد زیبایی های وصف نشدنی بودم ، ولی بعد از آن از تصور خطر سقوطی که امکان داشت ، نفسم در سینه حبس شد.
در راه برگشت از اسکله ی بریس به سمت چابهار، عده ای از دوستان برای خرید به منطقه ی آزاد تجاری رفتند ولی ما ترجیح دادیم به اقامتگاهمان برگردیم و از فضای ساحل زیبای نزدیک اقامتگاه لذت ببریم.
صبح روز بعد ،بعد از صرف صبحانه برای دیدن ساحل درک به راه افتادیم.
ساحلی بسیار زیبا و تمیز با آبی زلال و درخشان.
روستای درک در کنار جاده ی ترانزیت کنارک به جاسک و در فاصله ی حدود 170 کیلومتری از منطقه ی آزاد چابهار واقع شده.
درک همان جایی است که آب دریا و شن های کویر مثل خیال و واقعیت بهم رسیده اند.
دیدن تک درخت معروف درک، انگیزه ای بزرگ بود برای حدود نیم ساعت پیاده روی روی ماسه ها و در فاصله ی چند متری رمل هایی که پارادوکسی بسیار جذاب به وجود آورده بود.

 

 

تا به چشم ندیده بودم این همه شگفتی را باور نمی کردم که چطور ممکن است دریا و کویر در مجاورت هم قرار بگیرند.
گویا درک در زبان محلی به معنای زندگی در کنار آب می باشد.
برعکس آنچه تا حالا شنیده بودیم، به نظرم آرزو کردن برای کسی، که به درک برود، آرزویی نیک است و امیدوارم همه ی دوستان تجربه ی "درک" سحرانگیز را داشته باشند.
باور کردنی نیست که چطور در چنین مکانی که بعید نیست حتی جزو اولین ساحل های زیبای دنیا به شمار برود، کوچکترین امکاناتی از نظر گردشگری وجود ندارد!
موضوعی که برایم جالب بود و فکرم را مشغول کرده بود این بود که مگر نه اینکه آب دریا شور است و زمین هم پر از شن زار و بیابان؟ این تک درخت ها اینجا چه می کنند؟
ولی متوجه شدم در این منطقه در اعماق زمین، آب های زیرزمینی شیرین وجود دارد. دقیقا کنار همین دریای شور عمان!
و درخت ها از آب شیرین عمق زمین سیراب می شوند.
زندگی در اینجا با تمام تناقض هایی که بسیار جذابش کرده، جریان دارد...
قسمت بعدی سفرمان، دیدن گل افشان های بندر تنگ بود که در گستره ی بیابانی به نام کهیر در شهرستان کنارک قرار گرفته.
خود این بیابان نیز در نتیجه ی فعالیت های درونی زمین بوجود آمده.
گل افشان ها تپه هایی هستند که از دهانه ی آنها گل های خاکستری رنگ خارج می شود.

 

 

 

 

 

با توضیحات بسیار جالب لیدرمان درباره ی چگونگی این پدیده ی جالب فهمیدیم که:
سیاره ی زمین مثل یک تخم مرغ، پوسته ی سفتی دارد و زیر آن پوسته ای نازکتر و زیر آنهم گوشته یا لیتوسفر قرار دارد.
فرض کنید به تخم مرغ ضربه میزنیم و پوسته اش می شکند و به 17 قسمت تقسیم می شود.
زمین هم 17 تا صفحه ی اصلی دارد که این 17 صفحه روی لیتوسفر قرار دارند و به صورت معلق روی پوسته ی نازک در حرکتند.
بسته به بستری که که این صفحه ها روی آن قرار دارند، نتیجه ی حرکت و فشار این پوسته ها متفاوت است.
وقتی دو صفحه خیلی بهم فشار بیارن، زلزله ی شدید رخ میدهد مثل ژاپن که سونامی های شدید در آن اتفاق می افتد.
اگر در بستر ماگما یا مواد مذاب این حرکت و فشار اتفاق بیفته، وقتی راهی به سمت پوسته ی زمین پیدا کنند، فوران می کند و مواد مذاب و بخارات آب بیرون میاد و منجر به آتشفشان میشه.
ولی در چابهار چون بستر گلی و اقیانوسی هست، و فشار از طرف اقیانوس وارد می شود، یک جایی تمام رسوبات جمع شده و از گسل ها و شکاف ها خارج میشوند. در اینجا این رسوبات به شکل گل افشان از زمین خارج می شوند.
بعد از خرید مجسمه های گلی که بومیان منطقه در پایین تپه ی عظیم گل افشان کهیر ساخته بودند، به راه افتادیم تا لذت دیدن غروب دل انگیز را در کنار ساحلی پر از فیتوپلانکتون ها تجربه کنیم.
فیتو پلانکتون ها که غذای اصلی نهنگ ها هستند، آب را به رنگ آبی درخشان در می آورند که البته دیدن این پدیده هم در فصول خاصی و در ساعات تاریکی امکان پذیر است.
امواج آب ژلی فیش ها ی مرده را به سمت ساحل آورده بودند. ژلی فیش ها که عروس های دریایی هم از این خانواده اند، ممکن است در تماس با پوست حساسیت حتی گاهی بسیار وخیم ایجاد کنند.
کشتی سنگی از دیدنی های دیگر این ساحل بود.

 

 

صخره ای بزرگ که از دور شبیه کشتی به نظر می رسید.
این صخره که نتیجه ی فرسایش طبیعی است هنگام پایین بودن آب قابل دسترسی است.
دیدن برخورد امواج با صخره ها و پرتاب آب تا چندین متر بسیار هیجان انگیز و دیدنی بود.
روز آخر سفرمان فرا رسید و بعد از صرف صبحانه سوار بر اتوبوس منتظر رسیدن به محل سوپرایزی بودیم که از طرف تور دالاهو برایمان تدارک دیده بودند.
رفتیم تا به منطقه ی حفاظت شده ی باهو کلات رسیدیم و خودمان را در جلوی مزرعه ی پرورش گاندو یا همان تمساح های پوزه کوتاه دیدیم.

 

 

تمساح پوزه کوتاه به عنوان یک گونه ی نادر در شبه قاره ی هند شناخته شده که تعداد اندکی از آنها در استان سیستان و بلوچستان وجود دارند. جمعیت آنها در ایران حدود پانصد عدد تخمین زده شده است.
گاندو در بلوچستان نماد وجود آب هست و به همین خاطر با وجود آسیب هایی که ناشی از حمله ی تمساح ها به احشام صورت می گیرد ولی به آنها به دیده ی احترام نگریسته می شود.
بعد از صرف ناهار برای دیدن یکی از زیباترین جاذبه های سواحل مکران، چشم اقیانوس، به سمت ساحل پزم تیاپ رفتیم.
چشم اقیانوس حفره ی عمیقی است که توسط آبهای فیروزه ای شفاف احاطه شده و شکلی مانند یک چشم را تداعی می کند.

 

 

پدیده ای بسیار زیبا و وصف نشدنی که در ساحل پزم ، جذابیت خود را به نمایش گذاشته است.
صخره های سفید بلند، ساحل تمیز با ماسه های طلایی و برخورد امواج با صخره ها منظره ای بکر و دست نیافتنی ایجاد کرده که زیبایی نفس گیر آن، آرامشی عجیب و غریب هدیه می دهد.
ساعت ها برای لذت بردن از آن وقت لازم است و زیبایی آن در قالب کلمات نمی گنجد.
پس همان بهتر که عکس هایی که همسفران بسیار هنرمندم در سفر گرفته اند، و در ادامه مطلب نیز تعدادی از آنها را می بینید بیانگر شکوه و عظمت این زیبایی باشند.
سفر به چابهار و بازدید از جاهای دیدنی چابهار یکبار دیگر این باور را در وجودم ریشه دارتر کرد که هیچ چیز در دنیا به اندازه ی دیدن شگفتی های طبیعت و اینکه خودت را جزیی از این آفرینش بی همتا حس کنی ارزشمندتر نیست.
و تجربه هایی که در کنار همسفران و دوستان عزیز بدست می آید، از با ارزش ترین دارایی های زندگیست.
باز هم سپاس از وجود تک تک همراهان که وجود هر کدام در صفای جمع نقشی به سزا داشت و مخصوصا از لیدر عزیزمان که با سخاوت تمام، آنچه می دانستند در اختیارمان گذاشتند و وجودشان در این سفر فشرده و سنگین، مایه ی دلگرمی بود.
به امید روزی که مردم صبور و نجیب بلوچ، از امکانات لازم برای یک زندگی خوب برخوردار باشند.
و همه ی هموطنانم با آسایش کامل در هر نقطه ی ایران زیبا و پر از شگفتی مان زندگی کنند.
شاد و پر سفر باشید.

نویسنده: نیلوفر جواهری